habilitowania się; wreszcie pozbawione są na lat 10 prawa wyborczego osoby, skazane sądownie za uchylanie się od powinności wojskowej. Oto wszystkie kategorje osób pozbawionych prawa wyborczego. Początkowo, po pierwszem czytaniu, projekt przewidywał więcej tych kategorji, obecnie zostały one zwężone do wypadków wyżej wskazanych.
Nie wykonują praw wyborczych wojskowi, pozostający w służbie czynnej.
Przechodząc do następnego działu ordynacji o biernem prawie wyborczem, zaznaczyć przedewszystkiem należy, iż bierne prawo przysługuje wszystkim tym obywatelom, którzy posiadają czynne prawo. Obywatele nieposiadający wyższego wykształcenia otrzymują bierne prawo wyborcze dopiero po ukończeniu lat 30, posiadający zaś to wykształcenie — po ukończeniu lat 25. Żaden cenzus terytorjalny dla posiadania biernego prawa wyborczego nie jest wymagany, tak że kandydować można, niezależnie od miejsca zamieszkania, w całem państwie. Naczelnicy państwowych władz politycznych, policyjnych skarbowych, tudzież prokuratorowie państwa i sędziowie śledczy nie są wybieralni w okregach wyborczych, będących w całości lub w części okręgami ich urzędowania, aż do upływu sześciu miesięcy od opuszczenia stanowiska. Przepis ten nie dotyczy naczelników władz centralnych.
W rozdziale 2 i 7-ym przytoczony jest szereg ograniczeń posłów, ograniczenia te mają na względzie zachowanie niezawisłości zdania poselskiego. Tak więc, aby obronić posła przed wpływami ze strony rządu, projekt postanawia, iż nikt nie może być równocześnie płatnym państwowym urzędnikiem politycznym, policyjnym lub skarbowym i posłem lub senatorem. Poseł nie może też kupować, ani dzierżawić dóbr państwowych, ani też obejmować dostaw państwowych lub przyjmować robót rządowych; nie może również poseł otrzymać koncesji na założenie towarzystwa akcyjnego, na prowadzenie banku, budowę kolei, kanałów, oraz na prowadzenie innych przesiebiorstw komunikacyjnych. Aby zabezpieczyć posła przed wpływami zewnetrznemi, ordynacja zakazuje posłowi interwenjować u władz w jakiejkolwiekbądź sprawie za pieniądze lub inne korzyści materjalne, nie wolno wreszcie posłowi być odpowiedzialnym redaktorem czasopism. Zakazy Powyższe są kategoryczne, ponieważ poseł wykraczający przeciwko powyższym przepisom traci, na mocy orzeczenia trybunału wyborczego, swój mandat poselski; prawo zaś zainicjowania po-
