szczerze swoją ojczyznę, człowiekiem doświadczonym, który wypowiada swoje zdanie, jakim by sposobem, bez wstrząśnień, utrzymać spokój w kraju. Zna on dokładnie demokracyę ateńską, pojmuje racyę jej bytu, wytyka jej wady, ale jako prawdziwy mąż stanu umie uszanować zdanie swoich przeciwników politycznych, byle uczciwe a przynajmniej rozsądne. Pojmuje on, że społeczeństwo jakieś może być demokratycznem; pojmuje on to i pobłażliwie jest usposobiony dla takiego społeczeństwa. Wstrętnymi mu wszakże są barankowie w wilczej skórze, fałszywi demokraci, którzy, nie pochodząc z ludu, udają zwolenników jego, aby ciągnąć z tego tylko osobiste zyski[1]. Dlatego też rozprawa ta ma oprócz specyalnego znaczenia dla stosunków ateńskich także znaczenie ogólno ludzkie.
Przekład obecny jest, o ile wiem[2], pierwszym przekładem na język ojczysty tego dziełka. Myśl przekładu nasunęła mi się jeszcze podczas rozczytywania się w Konstytucyi Ateńskiej
Arystotelesa, która z pewnością stoi w związku z tem dziełkiem, bodaj co do treści.
W przekładzie używałem przedewszystkiem tekstu A. Kirchhoffa[3], jako najpoprąwniejszego ze wszystkich dotychczas wydanych. Miałem wszakże prócz tego do dyspozycyi teksty Belota[4], cytowany tekst Schmidta, Kurta Wachsmutha[5]
- ↑ Rzecz o ust. ateń. II. 20.
- ↑ W Bibliografii Estreichera znajduje się tylko przekład Xenofontowego Ekonomika i Wspomnień O Sokratesie jakoteż Hippiki i Hipparcha przez Antoniego Bronikowskiego i Mrongowiusa przekład Anabazy. – Nie znalazłem również wiadomości o przekładzie tego dziełka, w Przewodniku Bibl. Wisłockiego.
- ↑ Xenophon, qui fertur libellus de republica Ath. Editio tertia Berolini 1889.
- ↑ La République d’ Athenes etc. par Emile Bélot Paris 1880.
- ↑ Przy cytowanej Commentatio.
Tucydydes. Hist. wojny. pelop. VIII 89. tłum. Bronikowskiego str. 435 – 437). Wilamowitz Moellendorf (Aristoteles und Athen str. 165) przypuszcza nawet, iż Arystoteles korzystał z dzieła Teramenesa o ustawie ateńskiej. A i czas wystąpienia politycznego tegoż męża t. j. piąty peryod wojny peloponeskiej czyli tak zwana wojna dekelejska (patrz Ernst Curtius, Griechische Geschichte II. Band, Berlin 1861 str. 614 i następne) wskazują, iż hipoteza moja najwięcej cech prawdopodobieństwa nosi, więcej przynajmniej, aniżeli poprzednie. Tylko taki obywatel jak Teramenes, mógł w podobnym czasie podobne uwagi o swoich ziomkach napisać.
