Strona:PL Pseudo-Xenofont - Rzecz o ustawie ateńskiej.pdf/28

tego żądają. Do nich należy dalej badanie przedwstępne i zatwierdzenie w godnościach urzędników, prowadzenie kontroli państwowej nad sierotami a oraz ustanawianie nadzorców więzień. A i to wszystko muszą spełniać co roku. Od czasu do czasu zaś załatwiają też sprawy o dezercyę z szeregów, lub inne sprawy np. jeżeli wydarzy się niespodziewanie jakiś występek, lub ktokolwiek popełni jakąś niezwykłą zbrodnię przeciwko ludziom, lub też targnie się na świętość bóstwa. Wiele jeszcze innych rzeczy zupełnie pomijam. Zresztą wyliczyłem sprawy najgłówniejsze, z wyjątkiem ustanawiania danin dla sprzymierzeńców, a to odbywa się najczęściej każdego piątego roku. Nuże tedy, czyż sądzicie, że tego wszystkiego nie należy załatwić? Bo niechże mi kto powie, czego tam z tych spraw rozstrzygać nie należy! Jeżeli znowuż zgodzimy się, że wszystkie te sprawy załatwiać należy, to musi się też je załatwiać co roku. A tak i teraz, chociaż przez cały rok rozstrzyga się sprawy, niepodobna im nastarczyć i zapobiedz temu, aby, i tak już wielka ilość winnych nie wzrastała. Ano więc powie ktoś: Pewnie, że trzeba załatwiać te sprawy, ale niech będzie mniej członków trybunału! No, ale wtedy, jeżeli się ustanowi trybunały, które z niewielu członków składać się będą, będzie za mało sędziów w każdym trybunale, a wtedy łatwiej będzie można ująć dla siebie tych niewielu sędziów, a nawet przekupić a i wyroki wypadną mniej sprawiedliwie. A nadto musimy sobie przedstawić, że Ateńczycy muszą obchodzić swe uroczystości narodowe, podczas których nie godzi się im zasiadać w trybunałach, – a obchodzą ich dwa razy tyle, co inne narody. Lecz przypuszczam, że nie mają oni ich więcej, niż miasto jakieś, które bardzo mało ich posiada, i twierdzę, iż gdyby nawet i tak się rzecz miała, było wprost niemożliwem, ażeby stan rzeczy w Atenach był innym, aniżeli obecnie. Możnaby wprawdzie coś w drobnych szczegółach odjąć lub dodać; w rzeczach wszakże zasadniczych niepodobna zmienić ustawy tak, ażeby nie odebrać jakiejś prerogatywy demokracyi. Wiele bowiem środków da się wymyślić celem ulepszenia jakiejś ustawy. Nie łatwem jest wszakże, przy istniejącej już formie rządu demokratycznej, coś takowego odpowiedniego wymyślić, aby jeszcze lepszy rząd tego rodzaju zaprowadzić. Można tylko jak przed chwilą powiedziałem, coś powoli w drobnostkach ujmować lub dodawać.