satyrykiem i objektywnym sędzią swojego czasu. Tym sposobem nieświadomie dla siebie samego przygotowuje ową chwilę, gdy znacznie później, pisząc pieśń szóstą wraz z Tatjaną, przejrzy, że jego bohater jest tylko »Moskwiczem w płaszczu Child-Harolda«, a może nawet »parodyą na bajronizm«. A tak, składając naturę Oniegina z mnóstwa odłamków, tworzy ze sprzecznych rysów całość charakteru niezmiernie prawdziwą i, wiedziony trafnym psychologicznym instynktem, zaznacza już w tej pierwszej pieśni, że »widzi w niej wiele sprzeczności, ale poprawić ich nie chce«. Wpływ Byrona w pierwszym rozdziale »Oniegina« przejawia się tedy głównie w naśladowaniu żartobliwego poematu »Beppa«, a po części wydanych wówczas pierwszych pieśni »Don Juana«, z »Child-Harolda« zaś słychać tutaj tylko oddalone echa. Ten pierwszy rozdział, pełny żartobliwej ironii i zarazem owiany jakiemś elegijnem tchnieniem, tworzy czarowną przygrywkę do poematu, a choć nie wydaje się ona dość organicznie przystającą do całości, jest tak nieporównaną w stylu, że w istocie miał prawo Puszkin powiedzieć o niej: »jestem zadowolony z pierwszej pieśni, a to wiele, bo ja rzadko jestem z siebie zadowolony«.
Niepodobna sobie wyobrazić, jakie wrażenie uczyniła ta pierwsza pieśń, pojawiając się w druku w roku 1825. Obudziła ona niesłychany zapał w ko-
Strona:PL Puszkin Aleksander - Eugeniusz Oniegin.djvu/21
Ta strona została przepisana.