W chęci zysku; ta Erys jest śmiertelnym rada.
25
Czy to ganciarz, czy murarz, czy żebrak przy drodze,
Czy pieśniarze, zazdroszczą wzajem sobie srodze.
Ty, Persesie, wbij sobie w myśl to: — niechaj ciebie
Zła Erys nie odciąga od pracy na glebie;
Rzuć próżniacze podsłuchy na rynku, nie prowadź
30
Sporów; mało ma czasu swarzyć się, prawować,
Komu roczny zbiór w domu nie starczy na życie,
Chociaż dary Demetry[1] ziemia śle obficie.
Kto syt, temu snadniejszy jest zatarg i zwada
O mienie cudze; ale tobie nie wypada
35
Zwać mnie przed sąd powtórnie: niech rozstrzygnie spory
Prawo, co z Zewsa rodem, — tam najlepsze wzory.
Tyś mnie przy dziale schedy ograbił niemało,
Czcząc sędzie, datkożerce, którym się wydało,
Że sąd ich prawy. Głupi! snadź nie znali słowa,
40
Iż często od całości większą jest połowa,
A skarbem dla nas malwa i cebula[2].
Bogi
Przed wzrokiem ludzkim kryją snadź zarobku drogi.
Możesz przez dzień zarobić tak, że wyśmienicie
Na rok, choć w próżnowaniu, starczy ci na życie:
45
Więc jarzmo nad kominem zwiesisz, bo już ciebie
Nie obchodzi trud wołów i mułów na glebie.
Lecz Zews, że go Prometej chytry wywiódł w pole[3],
Ukrył przed nami środki pożywienia z roli,
I inną jeszcze ludziom wymyślił niedolę:
50
Ukrył ogień. Wtem dzielny syn Japeta gwoli
Ludziom skradł go Zewsowi radnemu i ony
Schował przed Błyskawicznym w trzcinie wydrążonej.
Wtedy chmurny Zews z gniewem rzekł doń temi słowy:
— „Synu Japeta, wszystkim doradzać gotowy,
55
Ciesz się, żeś wykradł ogień, a jam podrwił głową;
Tobie i ludziom za to ślę ja klęskę nową,
Klęskę, na którą serca całej ludzkiej rzeszy
Wzgorą radością, każdy z uściskiem pospieszy“.
Rzekł, i rozśmiał się ojczyc boży i człowieczy.
60
Zawołał wnet, by Hefest zabrał się do rzeczy,
- ↑ Demeter (łac. Ceres), wielka macierz wszelkich płodów ziemnych.
- ↑ Połowa, byle pewna, lepszą jest od niepewnej lub źle nabytej całości. Malwa i cebula: pożywienie ubogiej ludności miejscowej, której często brak chleba z powodu trudności rolnych.
- ↑ Znana historya walki Prometeusza, (walki kultury ludzkiej z naturą) przyjaciela ludzi, z Zeusem, który niewiadomo dla czego ich prześladuje. Pr. odrwił Zeusa, tłuszcz i kości zwierząt, zamiast mięsa, wyznaczając mu na objatę; Zeus zato pomścił się na ludziach, zsyłając im kobietę, za którą poszły rozmaite klęski, dotąd nieznane. Odwieczna myśl utraconego raju, różnie komentowana w poszczególnych legendach. Niezrozumiałem tylko dotąd jest w legendzie greckiej: dlaczego razem z klęskami umieszczoną została w jednej beczce Nadzieja, i ta jedyna nie wyszła na ziemię? Wszak nadzieja istnieje wśród ludzi? Czemuż więc pesymista Hezyod, który i nadzieję jako ułudną, uważa za klęskę, zatrzymał ją w beczce? Atene (łac. Minerwa) pierwszy i jedyny raz w mitologii wskazaną tu jest jako mistrzyni tkactwa — Cypryda, właściwie Afrodyta (łac. Venus), bogini miłości, zatem przedstawicielka wdzięku, pożądań i trosk miłosnych. — Hermes (łac. Merkury), sprytny służbista Zeusa, z jego zapewne rozkazu, zabił silnego człowieka, Argosa, mającego oczy po całem ciele, który z polecenia małżonki Zeusowej, Hery, strzegł Ijony, zamienionej przez nią w jałówkę, przed zbliżeniem się do niej zakochanego Zeusa. — Hefestos (łac. Vulcanus), wyobraziciel ognia, oraz wykonawca wszelkich kunsztów, do wyrobu których potrzebny jest ogień. — Kronides (syn Krona), zawsze oznacza Zeusa. — Epimeteusz, brat Prometeusza.
