Strona:PL Roger Peyre-Historja Sztuki 010.jpeg

Wybrałam ją zaś jako podstawę mojej pracy, z powodu że należy do dzieł najświeższych i że przy wielu szczegółach, zakreśla sobie program odpowiedni dla czytelników, zupełnie z przedmiotem nieobeznanych. Musiałam jednak dokonać w niej wielu zmian ważnych. Naprzód skróciłam ją znacznie, co do sztuki francuzkiej, traktowaniej zbyt rozlegle, oraz odrzuciłam dodatki poboczne a mniej ważne i nie przystosowane do epoki, ażeby się nie rozpraszać zbytecznie. W wielu razach posiłkowałam się innemi dziełami, jak to objaśniłam w przypisach.
 Peyre do swojej historyi sztuki, dołączył także rys rozwoju muzyki ale uczynił to bardzo pobieżnie i niedokładnie, tak dalece, iż czytelnik nie może skorzystać, z podawanych dowolnie i bez żadnego systemu wiadomości. Muzykę zresztą można z trudnością połączyć z architekturą, rzeźbą i malarstwem, które tworzą osobną grupę sztuk rysunkowych (arts du dessin). Wykreśliłam więc zupełnie muzykę z programu, do którego właściwie nie należy.
 Starałam się za to dać szkic rozwoju sztuki w Polsce, wymieniając przy każdej epoce pomniki, które ją u nas zaznaczyły, oraz charakter indywidualny, jakim się niekiedy wyodrębniały i ten dział starałam się traktować nieco szczegółowiej od innych o ile na to szczupłe ramy podręcznika pozwalają, gdyż jest dla nas najważniejszy.
 Niemało też trudności przedstawiają ryciny, bez których podręcznik obejść się nie może, zwłaszcza tam, gdzie idzie o architekturę. Starałam się więc o ile to było możliwe przedstawić typy i szczegóły rozmaitych stylów, dodając tylko kilka charakterystycznych obrazów i rzeźb.
 Co do obrazów, o tych, jedynie bardzo piękne ryciny mogą dać wyobrażenie, jakkolwiek zawsze niezupełnie, gdyż malarstwo czaruje głównie barwą. Piękne ryciny zaś musiałyby znacznie podnieść koszt wydawnictwa, którego zadaniem jest rozpowszechnienie podstawowych wiadomości o sztuce, takie zaś wydawnictwo musi być dostępne dla szerokiego ogółu. Zmuszona więc byłam ograniczyć się po paru rycin w tym dziale.
 Walerja Marrené–Morżkowska.