Wikiźródła

Strona:PL Rolland - Żywot Michała Anioła.djvu/040

Ta strona została przepisana.

32

na stosie[1]. Michał Anioł milczy. Ani słowa o tych wydarzeniach nie znajdujemy w listach jego.
 Michał Anioł milczy; rzeźbi jednak swą Pietà[2].
 Na kolanach Matki Boskiej, nieśmiertelnie młodej, leży Chrystus martwy, zda się we śnie pogrążony. Surowość Olimpu owiewa rysy Bogini przeczystej i Boga Kalwarji. Niewyrażalna melancholja dołącza się tu jednak, — opływa oba ciała boskie. Smutek owładnął duszę Michała Anioła.

* * *

 Nietylko widok nędz i zbrodni okólnych sposępnił mu ducha. Wstąpiła weń ta siła tyranizująca, od której nie wyzwoli się już nigdy: stał się pastwą tego szału i opętania genjuszem, które tchu mu już zaczerpnąć nie dadzą aż do śmierci. Bez złudzeń co do zwycięstwa, zaprzysiągł sobie, iż zwycięży — na chwałę własną i rodziny swej. Całe brzemię uciążliwej rodziny spoczywało wyłącznie na nim. Prześladowała go ona wręcz nieustannemi żądaniami pieniędzy. Brak mu ich było wówczas, było jednak jego dumą, by nie odmawiać im nigdy: sprzedałby się sam, aby móc tylko przesłać im pieniądze. Zdrowie jego było już wtedy zachwiane. Złe odżywianie się, zimno, wilgoć, przepracowanie poczynały wyniszczać siły jego. Cierpiał bóle głowy, był opuchnięty z jednej strony[3]. Ojciec czynił mu wyrzuty za ten tryb życia: nie dodawał w duchu, iż to on właśnie ponosi odpowiedzialność za to.

 „Wszystkie trudy, jakie noszę, podejmuję dla was jedynie“, — pisał z czasem Michał Anioł[4].

  1. ↑ 23 maja 1498 r.
  2. ↑ Twierdzono dotychczas, że Pietà została wykonana dla kardynała francuskiego Jana de Groslaye de Villiers, opata Saint-Denis, posła Karola VIII i jakoby on tę rzeźbę zamówił do kaplicy królów francuskich u Świętego Piotra (Kontrakt z dnia 27 sierpnia 1498). Pan Charles Samaran dowiódł w pracy swej: La maison d’Armagnac au XV siecle, że kardynałem francuskim, który kazał wyrzeźbić Pietà, był Jean de Billières, opat z Pessan, biskup z Lombez, opat z Saint-Denis. Michał Anioł pracował nad tem dziełem do 1501 r.
     Rozmowa Michała Anioła z Condivim tłumaczy ideologją mistyki rycerskiej młodość Matki Boskiej, tak odmiennej od dzikich, zwiędłych, strawionych bólem Matres Dolorosae takiego Donatella, Signorelliego, Mantegni i Boticelliego.
  3. ↑ List jego ojca z 19 grudnia 1500 r.
  4. ↑ List do ojca. Wiosną 1509 r.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL_Rolland_-_Żywot_Michała_Anioła.djvu/040&oldid=3007145”