Wikiźródła

Strona:PL Rolland - Żywot Michała Anioła.djvu/077

Ta strona została przepisana.

61

pessymizmu i śmiertelnej melancholji, jakie trawiły to wielkie serce. Co mogła tu zdziałać dobroć osobista władcy? Był to bądź co bądź jego pan!
 — Służyłem wprawdzie papieżom, — mawiał potem Michał Anioł, — lecz byłem do tego zmuszony[1].
 I czemże było dlań teraz nieco sławy mniej, lub więcej, oraz dokonanie jeszcze jednego lub bodaj dwu pięknych dzieł? Było to tak dalekie od wszystkiego, o czem marzył!... A starość zbliżała się powoli. I ściemniało się wszystko wokół niego. Rzym splądrowali barbarzyńcy. Groźny cień smutnego Boga zaciężył brzemieniem na życiu duchowem Włoch. Michał Anioł czuł, że zbliża się czas tragiczny; objęła go dławiąca udręka.
 Klemens VII tymczasem, wyrwawszy Michała Anioła z tego przedsięwzięcia, w które się zamotał, nie mogąc z niego wybrnąć, postanowił skierować jego genjusz na nową drogę i baczyć nań zbliska tym razem. Powierzył mu budowę kaplicy i grobowca Medyceuszów[2]. Pragnął go mieć wyłącznie na swoje usługi. Proponował mu nawet wstąpienie do zakonu[3], ofiarując mu jakieś beneficium duchowne. Michał Anioł odmówił; Klemens VII wypłacał mu mimo to pensję miesięczną, trzy razy większą od tej, jaką Michał Anioł zażądał, i podarował mu dom w sąsiedztwie św. Wawrzyńca.

 Wszystko było, zda się, na najlepszej drodze, zawrzała praca nad budową kaplicy, — gdy nagle Michał Anioł opuścił dom darowany i odmówił przyjmowania pensji od Klemensa VII[4]. Przechodził znów kryzys zniechęcenia. Spadkobiercy Juljusza II nie przebaczyli mu ponie-

  1. ↑ List M. A. do siostrzeńca swego Lionarda. (1548).
  2. ↑ Roboty wszczęto w marcu 1521 r., lecz żywiej zajęto się niemi dopiero od wyboru kardynała Juljusza Medyceusza na papieża (pod imieniem Klemensa VII) d. 19 listopada 1523. (Leon X umarł 6 grudnia 1521 r., jego następca Hadrjan VI panował od stycznia do września 1523 r.).
     Pierwotny plan zawierał cztery grobowce: Wawrzyńca Wspaniałego, brata jego Juljusza, jego syna Juljusza, księcia Nemours, oraz wnuka, Wawrzyńca, księcia Urbino. W roku 1524 postanowił Klemens VII, aby dodany był jeszcze sarko-fag Leona X. oraz jego własny, wyznaczając im w kaplicy miejsce naczelne, — Patrz: Marcel Reymond: L’Architecture des tombeaux des Medici (Gazette der Beaux-Arts, 1907 r.).
     W tymże czasie polecono Michałowi Aniołowi zbudować bibljotekę San-Lorenzo.
  3. ↑ Szło o wstąpienie jego do zakonu Franciszkanów. (List Fattucciego do Michała Anioła, pisany w imieniu Klemensa VII, z 2 stycznia 1524 r.).
  4. ↑ Marzec 1524 r.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL_Rolland_-_Żywot_Michała_Anioła.djvu/077&oldid=3009836”