96
ciem swych darów duchowych; nie będąc bowiem wielce urodziwą, kształciła się w naukach dla zapewnienia sobie tej nieśmiertelnej piękności, która nie mija jak uroda“. — Była żarliwą intelektualistką. W jednym z sonetów powiada o sobie, „że grube zmysły, — niezdolne wytworzyć tej harmonji, jaką rodzi czysta miłość dusz szlachetnych, — nie wzbudzały w niej nigdy ani przyjemności ani cierpienia... Jasne płomię, — dodaje, — wzniosło me serce tak wysoko, że niskie myśli obrażają je“. Zgoła, nie z tych kobiet była ona, które mógł pokochać świetny i zmysłowy Pescara, lecz, — jak chce nierozsądek miłości, — zdolna była jego pokochać i cierpieć z tego powodu.
Cierpiała też okrutnie nad niewiernością małżonka, który ją zdradzał we własnym domu, z wiedzą i na oczach całego Neapolu. Lecz gdy umarł w roku 1525, pozostała na zawsze niepocieszoną. Szukała ucieczki w wierze i w poezji. Wiodła życie klasztorne, zrazu w Rzymie, następnie w Neapolu[1] nie wyrzekając się atoli myśli świeckich: poszukiwała samotności, aby móc się zatapiać we wspomnieniach miłości swojej, którą opiewała w wierszach. Najwięksi pisarze Włoch ówczesnych byli z nią w stosunkach: tacy, jak Sadoleto, Bembo, Castiglione, który jej powierzył rękopis swego Cortegiano, jak Ariosto, opiewający ją w swym Orlando, jak Paolo Giovio, Bernardo Tasso, Lodovico Dolce. Od roku 1530 poczęły się rozpowszechniać po Włoszech jej sonety, jednając jej śród kobiet ówczesnych sławę niebywałą. Usunąwszy się aż w zacisze Ischii, w samotności tej pięknej
- ↑ Jej doradcą duchownym był wówczas Matteo Giberti, biskup Werony, jeden z pierwszych z pośród tych, którzy usiłowali działać w kierunku odnowienia kościoła katolickiego. Sekretarzem jego był poeta Francesco Berni.
