104
Na jej życzenie, dodaje Condivi, wykonał Chrystusa nagiego, który, po zdjęciu z krzyża, opadłby martwem ciałem do nóg Przenajświętszej Matki, gdyby dwóch aniołów nie podtrzymywało go pod ramię. Ona zaś, siedząc pod krzyżem z twarzą zapłakaną i bolesną, wznosi oba ramiona ku niebu. Na drzewcu krzyża widać słowa: Non vi si pensa quanto sangue costa.[1] Z miłości dla Wiktorji narysował również Jezusa Chrystusa na krzyżu, nie martwego, jak Go zazwyczaj przedstawiają, lecz żywego jeszcze, z obliczem wzniesionem ku Ojcu i wołającego: „Eli! Eli!“ Ciało jego nie owisa bezwładnie, lecz przegina się i kurczy w ostatnich mękach konania.
Być może, iż Wiktorja natchnęła go również do obu wspaniałych rysunków Zmartwychwstania, znajdujących się obecnie w Luwrze i w British Museum. — Na rysunku z Luwru herkulesowy Chrystus, odrzuciwszy gniewnie ciężką płytę grobu, z jedną nogą jeszcze w mogile, z głową podniesioną i wzniesionemi ramiony, rzuca się w przestwór ku niebu, z rozmachem gwałtownym, przypominającym Jeńców z Luwru.... Powrócić do Boga! Porzucić ten świat i tych ludzi na nim, na których oto Zmartwychwstały spoglądać nawet nie raczy, gdy w przerażeniu i otępieniu pełzają u jego nóg. Móc wyrwać się z wszelkiej ohydy tego życia, — nareszcie, nareszcie!... — Rysunek z British Muzeum jest pogodniejszy. Chrystus wystąpił z grobu: buja nad nim, ciało jego krzepkie opływa pieściwie powietrze, w którem się wznosi z ramionami skrzyżowanemi na piersiach, z głową w tył odrzuconą i przymkniętemi w ekstazie oczyma: wstępuje w światło, jak promień słoneczny.
- ↑ Rysunek ten, jak wykazał p. A. Grenier, był pierwszym szkicem natchnienia do tych rozlicznych Pietà, jakie M. A. następnie wyrzeźbił: florenckiej (1550-1555), z pałacu Rondaninich (1563), oraz tej, jaką znaleziono niedawno w Palestrynie (1555-1560). Do tejże koncepcji należą szkice z Bibljoteki Oxfordzkiej oraz Złożenie do Grobu z National Gallery.
Patrz: A. Grenier: Une Pietà inconnue de Michel-Ange à Palestrina w Gazette des Beaux-Arts, marzec 1907 r. — W artykule tym podane zostały reprodukcje tych rozlicznych Pietà.
