Strona:PL Rolland - Żywot Michała Anioła.djvu/139

Ta strona została przepisana.

117

że na miejsce Cesara mianował Gaetę. Komitet administracyjny przepędził Gaetę, zamianował natomiast wroga Michała Anioła, Nanniego di Baccio Bigio. Michał Anioł nie posiadał się z gniewu, — nie pokazywał się więcej u Świętego Piotra. Rozpowszechniano wieści, że składa swój urząd, a komitet mianował, jako jego zastępcę, Nanniego, który odrazu zaczął się zachowywać jako kierownik naczelny. Liczył na to, że znuży ostatecznie schorzałego, ośmdziesięcio-ośmioletniego starca — dogorywającego, jak się zdawało. Nie znal przeciwnika swego. Michał Anioł pośpieszył natychmiast do papieża; zagroził, iż opuści Rzym, o ile nie otrzyma sprawiedliwego zadośćuczynienia. Zażądał nowego śledztwa, na którem wykazał Nanniemu nieudolność i kłamstwo, i sprawił, że go przepędzono[1]. Działo się to we wrześniu 1593 r., na cztery miesiące przed jego śmiercią. — Tak więc aż do ostatniej chwili życia musiał walczyć z zazdrością i nienawiścią.
Nie rozżalajmy się nad nim. Umiał się bronić. Nawet jako starzec dogorywający zdołałby jeszcze — sam jeden, — jak to pisał niegdyś do brata swego Giovan Simona — „roztargać na strzępy dziesięć tysięcy łotrów tej zgrai“.

***

Poza wielkiem dziełem budowy Świętego Piotra pochłaniały go pod koniec życia jeszcze inne prace architektoniczne: Kapitol[2], Kościół Santa Maria degli Angeli[3], schody Laurenziany, we Florencji[4], Porta Pia, a nadewszystko kościół San

  1. Nanni prosił mimo to księcia Cosimo, nazajutrz po śmierci Michała Anioła, aby mu oddano następstwo po Michale Aniele przy budowie św. Piotra.
  2. Michał Anioł doczekał się zaledwie ukończenia schodów i urządzenia placu. Budowa Kapitolu została ukończona dopiero w siedemnastym wieku.
  3. Z tego kościoła Michała Anioła nie pozostało dziś nic. Przebudowano go całkowicie w wieku XVIII-tym.
  4. Wykonano projekt Michała Anioła w kamieniu, nie zaś w drzewie, jak tego pragnął.