Strona:PL Rolland - Żywot Michała Anioła.djvu/173

149

 Ostrożności te nie były zbyteczne. Zbliżał się skon. Ostatni list Michała Anioła pochodzi z 28 grudnia 1563 r. Od roku nie pisywał sam prawie wcale; dyktował jedynie i podpisywał. Daniel da Volterra załatwiał jego korespondencję.
 Pracował wciąż. 12 lutego 1564 r. spędził cały dzień na nogach przy swej Pietà^[1], 14 lutego opadła go gorączka. Tiberio Calcagni, powiadomiony o tem, przybiegł natychmiast i nie zastał go w domu. Mimo deszczu Michał Anioł poszedł na przechadzkę po Campagnii. Gdy powrócił, Calcagni czynił mu wymówki, że postępuje nierozważnie, wychodząc na taką pogodę.
 — Czegoż chcecie, — odparł. — Jestem chory i nie mogę sobie znaleźć miejsca.
 Niepewność słowa, jego wejrzenie, cera twarzy, zaniepokoiły bardzo Calcagniego. „Koniec może nie nastąpić natychmiast, — pisze do Lionarda, — obawiam się jednak, iż jest niedaleki“^[2].
 Tegoż dnia prosił Michał Anioł Daniela da Volterra, aby go odwiedził i pozostał przy nim. Daniel posłał po lekarza, Fryderyka Donatiego; zaś 15 lutego na życzenie Michała Anioła napisał do Lionarda, iż może przyjechać i widzieć się z nim, „lecz, żeby miał się na ostrożności, bo drogi są obecnie nie dobre“^[3].

„Opuściłem go, — dodaje Volterra od siebie, — nieco po ósmej wieczorem; był całkowicie przytomny i spokojny, lecz bardzo osłabiony nieustannem odrętwieniem członków. Dokuczało mu to tak bardzo, że między trzecią a czwartą postanowił wyjechać konno, jak to zwykł czynić codzień nad wieczorem.

1. Jest to owa Pietà niewykończona z pałacu Rondaninich. (List Daniela da Volterra do Lionarda; 11 czerwca 1564 r.),
2. List Tiberia Calcagni’ego do Lionarda (14 lutego 1564 r.).
3. List Daniela da Volterra (17 marca 1564 r.).