206
ze służących jego był francuz Richard: Ricardo, francese (18 czerwca 1552 — Ricordi str. 606).
360 „Chciałbym mieć służącą dobrą i czystą, — pisze do Lionarda, — ale bardzo trudno znaleźć taką; wszystkie one są rozpustne i niechlujne (son tutte puttane e porche)... Daję dziesięć giugli’ów na miesiąc. Żyję ubogo, ale płacę dobrze (Listy, 16 sierpnia 1550).
361
La mia scura tomba... (Poezje LXXXI).
Dov’e Aragn’e mill’ opre et lavoranti
Et fan di lor filando fusaiuolo
(Ibid).
362
Io dico a voi, ch’al mondo avete dato
L’anima e ’l corpo e lo spirto ’nsieme:
In questa cassa oscura è ’l vostro lato.
(Poezje, CXXXVII.)
Mówię wam, którzyście światu oddali
Zarazem duszę i ciało i ducha,
W tej ciemnej trumnie będziecie mieszkali.
(Staff, str. 270).
363 Był bardzo wstrzemięźliwy. Za młodu zadowalał się kromką chleba i winem, aby móc całkowicie poświęcać się pracy. Na starość, od czasu, gdy malował Sąd Ostateczny, zwykł pijać wino już tylko wieczorami, po skończonej pracy, i to bardzo umiarkowanie. Aczkolwiek był bogaty, żył w ubóstwie. Nigdy też nie przyjmował u siebie któregokolwiek z przyjaciół, lub czynił to conajmniej bardzo rzadko; nie chciał przyjmować podarków od ludzi, uważał się bowiem za zobowiązanego na zawsze wobec ofiarodawcy. Dzięki tej wstrzemięźliwości był zawsze bardzo rzeźki i odczuwał bardzo małą potrzebę snu. (Vasari).