Strona:PL Rolland - Beethoven.djvu/161

 MOSCHELES. — The life of Beethoven. 2 tomy. 1841, Londyn.
 ALEXANDER Wheelock Thayer (rzecz przetłomaczona z angielskiego na niemiecki i prowadzona dalej przez Hermana Deitersa.) — Ludvig van Beethoven's Leben. 3 tomy. Praca rozpoczęta w r. 1866; przerwana przez śmierć autora, który umarł, w 1897 r. w Tryjeście, gdzie był konsulem Stanów Zjednoczonych; dzieło urywa się na r. 1816. — Deiters chciał je dokończyć i uzupełnić części, które się już były pojawiły; lecz ukazał się tylko pierwszy tom jego przekładu. — O ile idzie o źródła, jest to może najbardziej doniosła o Beethovenie książka.
 LUDWIG NOHL. — Beethovens Leben. 1864—1877. 4 tomy.
 LUDWIG NOHL. — Beethoven nach den Schilderungen seiner Zeitgenossen. Stuttgart.
 A. — B. MARX. — L. van Beethovens Leben und Schaffen. 1863, 2 tomy. Wydanie 5-te poprawione przez G. Behncke’go, 1902, Berlin.
 VICTOR WILDER. — Beethoven, sa vie et son oeuvre. 1883.
 MARIAM Tenger. — Beethovens unsterbliche Geliebte. 1890.
 Podawano kilkakrotnie w wątpliwość wartość historyczną tej książki; lecz jak dotąd, nie posiadamy dostatecznych powodów dla odmówienia jej wiary. Mariam Tenger była powiernicą Teresy na schyłku jej życia. Zachodzi prawdopodobieństwo, że Teresa, wiekowa już wtedy, idealizowała mimowoli wspomnienia swoje; jądro jednak opowiadania zgodne jest z rzeczywistością.
 A. EHRHARD. — Franz Grillparzer. 1900.