Strona:PL Słownik biograficzny uczonych Żydów Polskich.djvu/18

kraju. W roku 1604 powołanym został do Pragi Czeskiej na posadę przełożonego szkoły talmudycznej i kaznodziei. Gdy w listopadzie roku 1607 zaraza morowa grasowała w Pradze Czeskiej, a wszyscy mieszkańcy uciekli z miasta, tak że cała gmina rozproszyła się, udał się on z garstką najpoważniejszych i najuczeńszych członków gminy do miasta Bischütz o 4 mile odległego od Pragi, gdzie się zajął opracowaniem swych wykładów hagadycznych i przygotowaniem ich do druku. Po śmierci znakomitego Lwa ben Becalela, Efraim z Łęczycy zajął miejsce nadrabina, a urząd ten w ostatnich latach swego życia piastował wspólnie z Jezajaszem Horowitzem, autorem dzieła „Szela.“ W roku 1611 był naocznym świadkiem rozruchów, wybuchłych przeciwko Żydom, których smutną pamięć uwiecznił w dwóch „Selichoth,“ odmawianych dotychczas w synagodze „Altneuschul“ w Pradze Czeskiej dnia 2-go Adar. Efraim z Łęczycy umarł w Pradze Czeskiej dnia 21 Lutego roku 1619. Kazania jego noszą cechę zdrowego sądu, umysłu wolnego od uprzedzeń, i prawego charakteru autora. Wytykał błędy wielkim i małym, odsłaniał wady swego własnego stanu i podnosił głos przeciwko rozpowszechnianiu fałszywych poglądów w kwestyach naukowych, ganił system protekcyjny i nepotyzm przy wybieraniu duchownych, uskarżał się na nieprawidłowe wychowanie, na brak systematyczności w wykładzie religii, a głównie na to, że nauki moralne nie zajmują w programie wykładów przynależnego im miejsca. Karcił także zarozumiałość niektórych rabinów, gromił kierunek kazuistyczny w nauce Talmudu. Dzieło jego „Oleloth Efraim — Pobierki Efraima,“ wydane najprzód w Lublinie w 1590 r. in folio, później, powiększone mnóstwem dodatków przez autora, wyszło po raz drugi w 1619 r. Wydał także: „Ir giborim — Miasto silnych,“ (Bazylea 1580 r.), „Orach le-chaim — Droga do życia“ (w Lublinie 1595 r.). Najpopularniejszem z jego dzieł treści homiletycznej jest „Keli Jakar — Naczynie drogocenne,“ komentarz