je na niemiecki dr. Kayserling w 1863 r. W tłómaczeniu francuskiem przez I. I. Benjamina II, słynnego podróżnika żydowskiego, powyższa praca historyczna wydana została w Tlemcen, w północnej Afryce, p. t. „Qatre années de guerre Polonais contre les Russes et les Tartares.“ Imiona własne osób i miast w tem ostatniem wydaniu, na prośbę tłómacza poprawił Joachim Lelewel i ważnymi przypiskami uzupełnił. Ciągłe zaburzenia wojenne w Polsce i konieczność częstego przenoszenia się z tego powodu z miejsca na miejsce, nie pozwoliły Natanowi oddać się z całem zamiłowaniem nauce i literaturze. Zmuszony więc opuścić kraj, do którego tak się przywiązał, w podeszłym już wieku udał się do Włoch, gdzie atoli przed przybyciem sława go wyprzedziła. Tu zawiązał stosunki przyjacielskie z uczonymi: Mojżeszem Zakuto i Samuelem Abohab, a następnie, o ile się zdaje, przy ich współpracownictwie, ułożył dykcyonarz hebrajsko–niemiecko–łacińsko–włoski. Dzieło to, drukowane w Pradze Czeskiej w r. 1660 p. t. „Safa Berura — Mowa jasna,“ wielką miało wziętość. Rok śmierci nie jest znany.
Uczony ten mąż urodził się w Wallersteinie roku 1579. Rozgłos niektórych słynnych żydowskich szkół w Polsce, ściągał naówczas z różnych krain do Polski mnóstwo młodzieży, którzy pragnęli kształcić się na rabinów. Młody Heller należał do ich liczby. Na jego umysłowość wywarł silny wpływ słynny Józef ben Izaak Halewy. Do dzieła tego uczonego „Gibeath hamore“ zawierającego krótki komentarz do filozoficznego dzieła Maimonidesa, napisał wdzięczny uczeń Lipmann Heller bardzo szacowne glossy.
