Strona:PL Sachs - Ferdynand Lassalle.djvu/13

najważniejszą, najpierwszą rzeczą dla proletaryatu jest zdobycie powszechnego prawa wyborczego.
 Jak widzimy więc, program Lassalla polegał na założeniu osobnej, niezależnej od burżuazyi, partyi robotniczej, która miała dążyć do wywalczenia powszechnego prawa wyborczego, aby następnie przy pomocy państwa zorganizować stowarzyszenia wytwórcze.
 Program ten przez komitet centralny przyjęty został z zapałem. Zarazem komitet zaniechał zamiaru zwołania kongresu robotniczego. Na wielkiem zgromadzeniu ludowem, odbytem w Lipsku 24 marca 1863 roku, komitet złożył swój urząd i jednocześnie większość jego członków zaproponowała zgromadzonym wybór nowego komitetu, który by się zajął zorganizowaniem wielkiego związku robotniczego w myśl programu Lassalla. Projekt ten został przyjęty większością 1350 głosów przeciwko 2, i nowy komitet wybrany.
 Zanim jednak nowy komitet spełnił swe zadanie, trzeba było pokonać wiele trudności i niejedną przeszkodę z drogi usunąć; trzeba było nietylko odeprzeć napaści burżuazyi, ale także przezwyciężyć nieufność samych robotników.
 Wśród postępowej burżuazyi wystąpienie Lassalla wywołało prawdziwą burzę. I nic dziwnego. Jej, która uważała się sama i była uważana za obrończynię wolności i praw ludu pracującego, śmiałek jakiś odważył się zarzucić, że ona lud ten zdradza, a myśli tylko o własnych interesach! A przytem nie należy zapominać, że burżuazya znajdowała się wtedy w walce z wstecznym rządem i że odstąpienie jej przez proletaryat w takiej właśnie chwili musiało osłabić jej siły. To też z obozu burżuazyjnego posypały się na Lassalla napaści, jedna nędzniejsza od drugiej. Gdy jedni nazywali go nieświadomem narzędziem w rękach rządu, inni wprost oświadczyli, że jest on na usługach rządu. W robotniczych stowarzyszeniach kształcących postępowcy burżuazyjni starali się zdyskredytować Lassalla, ośmieszali go, przekręcali jego zdania, opowiadali o nim niestworzone rzeczy. Szulce-Delicz wystąpił przeciwko Lassallowi z szeregiem odczytów. Ten sam Szulce, który niedawno jeszcze mówił o złych następstwach produkcyi kapitalistycznej i wskazywał środki zaradcze przeciwko nim, obecnie stał się bezwzględnym chwalcą kapitalizmu, tego najlepszego ze wszystkich możliwych ustrojów, zaczął głosić, że zysk kapitalisty właściwie nie istnieje i t. d. i t. d!
 Na wszystkie napaści i zarzuty postępowców Lassalle od-