Strona:PL Saint-Pierre - Paweł i Wirginia.djvu/11

Ta strona została przepisana.

czym, znany jest dość nieszczególnie. Główną podstawą wiadomości w tej mierze jest obszerna biografia spisana przez jego ucznia i gorącego wyznawcę, L'Aimé Martin, który zaślubił młodą wdowę po swym mistrzu i, wraz z nią, poświęcił życie na to, aby, skrzętnem gromadzeniem materyałów do życia i twórczości pisarza, zbudować mu trwały pomnik. Niestety, pietyzm ten posunął się aż do niszczenia jego listów, które oświetlają pewne epoki życia w sposób nie koniecznie dostrojony do tego idealnego diapazonu, a biografia pióra Aimé Martin, pisana w tonie sentymentalno-apologetycznym, budzi we wszystkich niemal szczegółach głęboką nieufność czytelnika. Z tych i innych względów, trzeba się nam ograniczyć do garści faktów.
Jakób Henryk Bernardin de Saint-Pierre urodził się w 1737 w Hawrze, jako syn skromnego poczmistrza, z rodziny, która odznaczała się pielęgnowaniem swych wątpliwych tradycyj arystokratycznych, oraz zdradzała pewną chwiejność równowagi umysłowej. Natura skłonna do marzeń i życia wyobraźnią, sąsiedztwo morza, lektura Robinsona Kruzoe i żywotów misyonarzy, zaszczepiły w chłopcu pęd do dalekich wędrówek, oraz rojenia o założeniu, kędyś za morzami, utopijnej republiki szczęśliwości, o jakiej zresztą — w tej lub innej formie — śniła cała »filozofia« owej epoki. Pierwsza podróż na Martynikę, na okręcie jednego z krewniaków, nie dała sposobności wprowadzenia w życie fantasty-