Strona:PL Sand - Flamarande.djvu/167

Data nabycia ziemi była z roku 1847; budowę skończono w 1848. Już więc około dwóch lat mieszkał tu p. Salcéde pod skromnem nazwiskiem pana Alfonsa, jak wskazywały adresowane do niego listy, poste restante w Saint-Cirgues de Jordanne. A ja nic o tem nie wiedziałem, i hrabiemu także to przez myśl nie przeszło! Wszyscy oprócz pań Flamarande i Montesparre, myśleli że Salcéde osiedlił się w Ameryce. Wszelkie listy dochodziły go za pośrednictwem wiernej Berty. Przez nią, wiedział o wszystkiem co go tylko zajmować mogło. Prócz mieszkańców Flamarande nikt o niem nic nie wiedział — nawet i w Montesparre nie przeczuwano tak bliskiego jego sąsiedztwa. Prawda, że w zamku nikogo o niego nie pytałem, a panna Zuzanna od której w Paryżu miałem nadzieję czegoś się dowiedzieć, mogła wybornie kpić sobie ze mnie.
 Po przeczytaniu licznych i wzruszających listów pani Berty, wyjaśniło mi się wszystko. Był to jak najdokładniejszy opis wydarzeń, które przeczuwałem, a i takich także o których żadnego nie miałem wyobrażenia. Nie mogłem przepisać wszystkich tych listów, ale zrobiłem z nich krótki tylko wyciąg.
 Pani de Montesparre kochała pana Salcéde, a w nadziei że on jest jej wzajemny, była tyle nierozsądną że pozwoliła mu czytać w swem sercu, ale Salcéde, kochał jedną tylko kobietę w życiu; i kochał ją stale. Podług niego, kobieta ta, pani de Flamarande, nigdy do niego nie należała. Nie miałem wprawdzie przed oczyma żadnego jawnego zaprzeczenia z jego strony; więc dowodziło to tylko wielkiej jego oględności. Pani de Mentesparre zaś była dość uszczypliwą i niedowierzającą, gdy pisała o niewinności Rolandy.
 Oto jeden jej list:

Paryż 13. kwietnia 1845.