sem na tych samych warunkach, ale z nowym terminem. Ta interpretacja opiera się na fakcie, że w Babilonji od czasów najdawniejszych działo się z reguły tak, że kontrakty przedłużano z roku na rok, że odnawianie kontraktu jest aktem, znanym w greckim kodeksie cywilnym.
Po ponownem zbadaniu tych wypadków, w których termin ἀνανέωσις występuje w kontraktach greckich Egiptu, Harmon doszedł do trzeciej interpretacji. Ta interpretacja przyjmuje, że ἀνανέωσις jest jednym z etapów w procedurze spłacania sum dłużnych. Gdy mianowicie wierzyciel podał drogą oficjalną do wiadomości swego dłużnika, że z zapłatą zalega, ten mógł w swej odpowiedzi zaprzeć się długu i odesłać sprawę do sądu. Z drugiej strony mógł on dług uznać i przez to dopuścić do położenia aresztu na zastaw w terminie oznaczonym. W ostatnim wypadku ta klauzula znaczyłaby, że Barlaas rezygnuje z prawa wyparcia się długu; od chwili więc, gdy otrzymał notyfikację, musi uznać dług i dopuścić do ściągnięcia wierzytelności bądź na swem mieniu, bądź na swej osobie.
Po dokładnem rozczytaniu się w tekście nie znajduję tych trudności, które widzą wydawcy. Mnie ta sprawa przedstawia się tak: Wyjdźmy od znaczenia terminu technicznego: otóż Preisigke na podstawie całego szeregu papirusów stwierdza w swoim słowniku[1], że wyraz ten ma znaczenia następujące: 1) Erneuerung eines Prozessverfahrens durch Ansetzung neuer Fristen; 2) Erneuerung einer Hypothek durch Aufrechnung neuer Schulden oder durch Verlängerung der Lauffrist, 3) Erneuerung einer Pflichtleistung. Jak widzimy, zwłaszcza dwa ostatnie znaczenia doskonale nadają się do naszego kontraktu. A chyba trudno przypuścić, żeby κοινή na terenie Mezopotamji wykazywała tak znaczne odchylenia znaczeń, żeby znaczenia, zawarte w papirusach egipskich, nie mogły znaleźć zastosowania na terenie byłego państwa Seleukidów.
Skoro tedy wyraz ten zasadniczo oznacza „odnowienie“, uważam, że doskonale może znaleźć zastosowanie w naszym dokumencie, gdy weźmiemy drugą z 3 wymienionych wyżej ewentualności[2], t. j. tę, w której Barlaas po upływie roku długu nie spłaca; wtedy milcząco pozostaje teoretycznie status
