kalnych, ale ma formę zupełnie różną od Tebt. 703. Podczas gdy Tebt. 703 jest zbiorem rozporządzeń, wydanych bezpośrednio przez jednego urzędnika drugiemu z bardzo nielicznemi cytatami innych dokumentów – to Gnomon składa się ze zwięzłych oświadczeń w połączeniu z cytatami z różnych cesarskich konstytucyj i z innych źródeł.
Wedle zapatrywania Rostowcewa Tebt. 703 jest jedną z licznych kopij sztandarowej instrukcji diojkety do ojkonomów. Podobnie jak gnomon, tak i te instrukcje zmieniał od czasu do czasu nowy diojketa. Podobne instrukcje były bez wątpienia wydawane przez diojketę i do innych podwładnych. Wydaje się prawdopodobnem, że pewne części tych instrukcyj były wspólne wszystkim a zwłaszcza te o charakterze ogólnym, które reprezentowały żeby się tak wyrazić — filozofję biurokracji[1].
Ogólny przegląd treści pap. Tebt. 703.
Pierwsze 28 wierszy są w takim stanie uszkodzenia, że nie da się z fragmentów zrekonstruować jakiś ustęp ciągły.
Ustęp 1 (ww. 29–40) zajmuje się sprawą nawadniania gruntów oraz sprawą kanałów rzecznych.
Ustęp 2 (ww. 40–48) dotyka trwałej bolączki, mianowicie szykanowania tzw. βασλικοί γεωργοί przez organa administracji wiejskiej.
Ustęp 3 (ww. 49–57) daje wyraz trosce o należyte obsianie gruntów i w związku z tem wzywa do kontroli zasiewów.
Ustęp 4 (ww. 57–63) mówi o zasiewie przepisanych rodzajów zboża, a zarazem daje wyraz mądrej zasadzie polityki skarbowej, polegającej na tem, żeby podatnika nie doprowadzać do ruiny materjalnej.
Ustęp 5 (ww. 63–70) mówi o rejestracji bydła rolnego.
Ustęp 6 (ww. 70–87) porusza sprawę transportów zbożowych drogą lądową i wodną.
Ustęp 7 (ww. 87–117) zajmuje się monopolem tekstylnym. Z tych instrukcyj przebija skrajny etatyzm a zarazem specjalne podkreślenie potrzeby niezwykle ostrej kontroli.
Ustęp 8 (ww. 117–134). Treść jego stanowią kalkulacje dochodów.
- ↑ Por. wstęp do komentarza Tebt. 703, str. 71.
