Strona:PL Smolka Podstawowe monopole ptolemejskie.pdf/12

liczbowe prasy, które nie są w ruchu, należy zebrać na jednem miejscu w magazynach i opieczętować je. Gdybyś wykazał w tem zaniedbanie (?), bądź pewny, że poza (karą pieniężną?) ściągniesz na siebie niezwykłą pogardę, którą usunąć nie przyjdzie ci łatwo“. (Koniec ustępu zdefektowany).
 Co dotąd wiedzieliśmy o monopolu olejnym? Wiadomo, że podstawą naszych wiadomości w tym względzie jest Grenfella wydanie sławnego pap. Revenue z roku 1896, którego kolumny: 38–72 zawierają rozporządzenie Ptolemeusza Filadelfa z roku 259/8 a. C., dotyczące monopolu olejnego. Z powyższego więc dokumentu, dowiedzieliśmy się następujących istotnych szczegółów:
 1. Monopol ten był monopolem i produkcji i sprzedaży; w tym drugim charakterze jednak był niezupełnym o tyle, że wprawdzie konkurencja prywatna była wykluczona, ale świątynie miały przywilej wytłaczania oleju sezamowego dla własnego użytku najwyżej przez 2 mięsiące w roku, naturalnie pod ścisłą kontrolą. Zato jako monopol sprzedaży jest monopolem zupełnym, bo nawet kapłanom nie wolno było tego oleju sprzedawać.
 2. Uprawa roślin olejnych pozostaje pod ścisłą kontrolą króla. Na podstawie urzędowego stwierdzenia rozmiarów konsumcji olejów w Aleksandrji i w kraju obliczano dokładnie, ile arur w każdym powiecie ma być obsianych masionami olejnemi.
 3. Zdobywanie surowca, który rolnicy mogli sprzedawać jedynie królowi po cenach, przez niego ustanowionych i to zarówno zasiew jak i żniwo, pozostawały pod stałą kontrolą królewskich urzędników i dzierżawców monopolu. 4. To samo dotyczy i produkcji olejów w królewskich wytwórniach, których zaopatrzenie w inwentarz należy do obowiązków ojkonomosa. Na czas kiedy nie pracowano, a więc w nocy i święta, prasy musiały być opieczętowane pod grozą kary.
 5. Sprzedaż wyprodukowanego oleju odbywa się w ten sposób, że koncesje monopolowe, rozsiane po miastach i wsiach całego kraju, są nadawane w drodze licencji jako dzierżawa drobnym kupcom, którzy mają kwoty, uzyskane ze sprzedaży, odprowadzać do kasy ojkonomosa.
 6. Po jakiej cenie mają być sprzedawane różne rodzaje olejów – to ustalał corocznie król.