Strona:PL Smolka Podstawowe monopole ptolemejskie.pdf/14

 2. uruchamiać jak największą liczbę pras olejnych;
 4. opieczętowywać prasy nieczynne;
 5. trzymać w bezpiecznem miejscu prasy nieczynne.
 Jak tedy widzimy z treści omawianego ustępu, Tebt. 703 sprawił nam pewien zawód; do tego, co wiedzieliśmy dotąd, nie przydał nic nowego, ani nie rozszerzył treści szczegółów już znanych.
 Mimoto nie można być niesprawiedliwym i twierdzić, że można nad nim przejść do porządku; tak się złożyło dlań nieszczęśliwie, że dużo informacyj przyniósł nam o tym monopolu już pap. Rev., wobec czego informacje pap. 703 wypadły nikło. Ale zważmy, że wystarczyłoby, gdyby kolejność odkrycia i opublikowanie obu dokumentów były odwrotne, a wtedy jak wysoko w górę poszedłby właśnie nasz papirus!
 Toteż nie można o nim powiedzieć, iż nie przedstawia żadnej wartości; kładzie bowiem szczególniejszy nacisk nie na szczegóły, o których wyczerpująco mówi pap. Revenue, ani na stosunek robotników do państwa, lecz na sposoby zwiększenia dochodów i zapobiegania niedozwolonej fabrykacji olejów i niedozwolonej sprzedaży. A zatem jeszcze większy położył tu diojketa nacisk na charakter fiskalny instytucji monopolu, jak zresztą przystało na ministra skarbu.
 Jeden jednak szczegół zasługuje na podkreślenie. Oto charakterystyczną jest obawa ojkonomosa nie o to, że surowiec może być dostarczony w ilości zbyt szczupłej lecz o to, że go będzie za dużo. Wynikałoby z tego, że rząd nieraz był oszukiwany skutkiem zmowy między urzędnikami i dzierżawcami monopolu zarówno przy dostawie surowca jak i przy rejestracji pras do tłoczenia oleju.
 Inaczej przedstawia się w naszym papirusie sprawa z monopolem tkaninowym. O tym monopolu dowiadujemy się z Tebt. 703 znacznie więcej nowego aniżeli o poprzednim. Ale — jak powiedzieliśmy wyżej — to czysto przypadkowa zasługa. Ponieważ mianowicie bardzo dużo dowiedzieliśmy się o monopolu olejnym z pap. Revenue, więc niewiele pozostawało do uzupełnienia innemu papirusowi; o monopolu tkaninowym natomiast niewiele stosunkowo dowiedzieliśmy się z pap. Revenue, tem więcej więc pola do popisu pozostało dla papirusu innego.
 Ale zacznijmy od brzmienia instrukcji.
 „Odwiedzaj — pisze minister — również tkalnie, w któ-