Strona:PL Sofokles - Antygona.djvu/009

Ta strona została uwierzytelniona.




WSTĘP

I

POCZĄTKI TRAGEDII GRECKIEJ


Słowo tragedia pochodzi z greckiego języka, jako że rodzaj ten poezji tam się urodził, rozwinął i przez Greków wprowadzony został do piśmiennictwa. Jeżeli śledzić będziemy składniki tego wyrazu tragoedia, przekonamy się, że tkwi w nim rzeczownik tragos i drugi ode. Pierwszy jest nazwą kozła, drugi oznacza pieśń, a więc tragoedia należałoby tłumaczyć przez koźla pieśń lub śpiew kozłów. Wyraz ten pewien dziw w nas wywołać może, ale zarazem naprowadzić nas na wyjaśnienie, zrozumienie zawiązków piśmienniczego rodzaju. Niewątpliwie wypłynął on z chóralnych pieśni śpiewanych na cześć bóstwa. Takie pieśni rozbrzmiewały u Eolczyków w Azji Mniejszej i u doryckiego szczepu na Półwyspie Peloponeskim. Wielbiono w nich różne bóstwa, a między innymi często koleje i potęgę Dionizosa, boga winogradu i w ogóle przyrody, która rokrocznie budzi się do życia i napełnia człowieka radością i szałem, a potem zamiera, aby naturę i dusze ludzkie zanurzyć w żałobie i czarnej powłoce. To bóstwo opiewano tedy częstokroć w tej chórowej liryce; jeden śpiewak mógł się przy tym przybrać w szaty i wygląd samego boga, inni zaś, uosabiający siły twórczej płodności przyrody, wystę-