Strona:PL Stanisław Brzozowski - Legenda Młodej Polski.djvu/443

 Zestawienie twórczości Norwida i Wyspiańskiego z poezyą Jana Kasprowicza może doprowadzić do bardzo ciekawych wniosków, dotyczących stosunku między katolicyzmem a pierwotnemi formami religijnego życia. Może to wogóle stanowić interesujące zagadnienie, w jakiej mierze katolicyzm jest w stanie wytwarzać swoje własne stany uczuciowe: wzruszeniowe, w jakiej mierze może on się obywać bez dopływu „pozahistorycznej“, nieplastycznej uczuciowości. Byłoby rzeczą pożądaną, aby umysły dojrzałe przestały się u nas zajmować wyłącznie powierzchownemi i odpadkowemi formami myśli katolickiej i starały się zrozumieć ją w tem, co jest dla niej najistotniejsze. Z punktu widzenia czysto poznawczych i kulturalnych interesów jest pożądane, aby katolicyzm, ten zdumiewający twór zbiorowej pracy narodów był badany w sposób nie mniej poważny, niż to się czyni z czysto indywidualnemi, mniej trwałemi ukształtowaniami. Dopóki nie rozumie się roli, jaką odgrywa w życiu elity umysłowej francuskiej i po części włoskiej katolicyzm, dotąd niezrozumiałemi pozostaną dla nas bardzo liczne i ciekawe zagadnienia życia kulturalnego najbliższych nam czasów. Psycholog kultury ma prawo żądać, aby poświęcano katolicyzmowi, jego poznaniu