Strona:PL Stanisław Brzozowski - Pamiętnik.djvu/174

Ta strona została skorygowana.

faktów. Któż jeżeli nie Irzykowski powinien był spostrzedz, że dramaty Kleista, Hebbla (Bernauer) są doskonałą antytezą Samuela Zborowskiego, ale Irzykowski woli pisać »lombard paradoksów,« kuźnię bluźnierstw[1] i inne głupstwa, nad któremi unoszą się tumany kurzu i moli. O Galicyo!


11. marca.
Muszę zapisywać myśli w miarę, jak ukazują się one. Przekonałem się, jak łatwo one giną. Ale zmęczony jestem i w ciągu pisania ginie mi barwa, ton, ciepło. Poprzestać muszę na suchej notatce.
Kobiety Tomasza Hardy’ego[2]. Zasadniczy punkt jest stosunek intelektu do płci. Intelekt nie chce utożsamić się z płcią. Sue w »Judzie« spogląda z przerażeniem, nieufnością na własne swe ja płciowe. Eustacya pragnęła uwierzyć w swą umysłową naturę, pociąg do interesującego kulturalnie, interesującego jednak właśnie dla tego, że jest ona w stanie niepokoju i rozdwojenia. Laodiceanka spełnia obowiązek, udziela satysfakcyi. Coś podobnego i w Lady Constantin(?). Mistrz kobiecej psychologii, głębszy niewątpliwie od Strindberga.


5. kwiecień.

Coleridge mówi o Sir Tomaszu Brownie, że był on bezwiednym Spinozystą; podobny pogląd wygłasza

  1. ...ale Irzykowski woli pisać „lombard paradoksów“, kuźnię bluźnierstw — aluzya do „Aforyzmów o czynie“, znanych Brzozowskiemu z „Widnokręgów“ (zeszyty XXIII, XXIV i XXV)
  2. Tomasz Hardy, powieściopisarz angielski ze starszego pokolenia (ur. w r. 1840), przedstawiciel szkoły naturalistycznej i mistrz t. zw. z niemiecka Heimatkunst, czerpiący swe tematy przeważnie z motywów zetknięcia się mieszkańców wsi z wyższą kulturą miejską. Z jego dawniejszych powieści najwybitniejsza Far from the Madding Crowd (1874), z nowszych A Laodicean; or The Castle od the De Stancys (1880), Jude the obscure 1895) i inne.