gólnego, w mniejszym lub większym stopniu wyraźności, w stosunku do jego miejsca w hierarchji istnień, pewne następstwa jakości oderwanych nie będą dowolne, tylko konieczne; pewne pojęcia powstać muszą, jako implikowane przez sam fakt istnienia. Do pojęć takich należą np. pojęcia: Istnienia, Czasu, Przestrzeni, liczby, ja, przedmiotów i t. d. Stworzenie systemu takich pojęć, koniecznych do przyjęcia dla każdego Istnienia,
systemu, przy pomocy którego możnaby opisać granice Tajemnicy Istnienia, implikowanej dla każdego Istnienia Poszczególnego jako trwania, przez ograniczoność jogo w nieskończonej formie, jest zadaniem filozofji. Życie i nauki, ograniczone w swych wynikach bardziej niż się to niektórym wydaje, dostarczają pojęć dla metafizyków i forma ich wyrażenia się i zbliżenia się w opisie do prawdy jest zależna od bogactwa
pojęć, znajdujących się w danej chwili w obiegu, o ile nie chcą oni tworzyć nowotworów pojęciowych, których przyjęcie nie jest usprawiedliwione koniecznością.
Systemy pojęć, uwzględniające jedną jedynie stronę dwoistości istnienia i starające się tą jedną stroną całość istnienia opisać, muszą być błędne. Systemy zaś, w których mniej lub więcej dokładnie określone zostaną granice tajemnicy, z uwzględnieniem dwoistości istnienia, będą wyrazami Prawdy Absolutnej, która test jedna, ale może być, zależnie od ilości, wyboru i porządku impłikacji pojęć i twierdzeń, mniej, lub więcej doskonale wyrażona. Tajemnicą Istnienia jest jedność w wielości i nieskończoność jego, tak w małości, jak i w wielkości, przy jednoczesnej koniecznej ograniczoności każdego Istnienia Poszczególnego.
Jedność naszego „ja“ jest faktem tak samo bezpośrednio danym, jak każda jakość pojawiająca się w naszem trwaniu. Wszelkie systemy, w których jedność, jako taka, jest nie przyjęta, nie są w stanie zdać sprawy z trwania, stojąc ściśle na przyjętem stanowisku, — jak to mamy np. u Macha — i prowadzą do zamaskowanego wprowadzania tej jedności pod postacią pojęć, implikujących te problemy, których się chciało uniknąć. „Die Welt ist eine zusammenhängende Masse der Empfindungen im „Ich“ nur starker zusammenhängend“ mówi
Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Nowe formy w malarstwie.djvu/007
Ta strona została przepisana.