Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Nowe formy w malarstwie.djvu/016

l.

 Dla opisania, w jaki sposób przedstawiamy sobie stosunek uczuć metafizycznych, u podstawy których leży pojawianie się jakości jedności w trwaniu, do całości życia psychicznego człowieka, pozwolimy sobie użyć pewnego schematu. Zwracamy uwagę, aby uniknąć nieporozumień, że przedstawianiu graficznemu, którego mamy zamiar użyć, nie przypisujemy żadnego rzeczywistego, przestrzennego odpowiednika. Używając klasycznego przykładu z chemji organicznej, pierścienia benzolowego możemy powiedzieć: Istnienienie Poszczególne — człowiek zachowuje się tak, jak gdyby był skonstruowany według takiego właśnie schematu, podobnie jak benzol zachowuje się tak, jakgdyby w drobinie jego atomy węgla i wodoru w taki właśnie, a nie inny sposób, ułożone były w przestrzeni. Jest to tylko uproszczony sposób opisania niezmiernie zawiłych zjawisk artystycznej twórczości.
 Wyobraśmy sobie uczucia metafizyczne, które opisaliśmy poprzednio, zajmujące środek koła, opisującego całość psychiki danej Jednostki (fig. l, kółko U. M.). Drugie koło koncentryczne, U. Ż., będzie symbolizować całość innych uczuć życiowych i wyobrażeń, J. sferę kontrolującą, intellekt, a czwarte i ostatnie, C. F., sferę, którą nazwiemy sferą Czystej Formy i w której wyobrazimy sobie potencjalnie zmysłowe elementy, jakości proste z ich specjalnym współczynnikiem dla danego osobnika. Będzie więc ona reprezentowała te możliwości kombinacji jakościowych, które zajść mogą; to czy dany osobnik jest typem bardziej słuchowym, czy wzrokowym, która sfera jakości jest