Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie istnienia.djvu/170

jako związane w sposób względnie stały z odpowiedniemi wrażeniami wzrokowemi = (Xj/rN). t. zn. jakościami jednoistemi bardziej przestrzennemi — jednoistnemi, o ile oczywiście zrobimy abstrakcję od związanej z każdą wogóle jakością „żywą“ jakości formalnej = (Xf). Rozpatrując wyobrażenie całego przedmiotu na podstawie widzenia jego jednej strony, trzeba jeszcze wziąść pod uwagę czucia muskularne, które odegrywają rolę zasadniczą w konstytuowaniu się „przedmiotu transcendentnego“ z „imanentnego“. Sumy tych czuć określamy jako „zaznaczone ruchy“, t. j. ruchy, które musielibyśmy wykonać aby dosięgnąć danego przedmiotu i wziąć go w rękę np. Wyobrażenia te (wyobraźnia dotykowa) niezależne są od wielkości przedmiotu — mogą stosować się równie dobrze do małej kulki, jak do góry, odległej o dziesiątki kilometrów. Jeśli dopiero prawidłowe związki wszystkich tych jakości uznamy za to, co ujmujemy w pojęciu przedmiotu, to oczywiście cały przedmiot dany jednorazowo w czasie (t₀) w jakościach dotykowych, będzie mógł być uważany za jeden „aspekt“ przedmiotu tak jak wyżej pojętego. Jednak to wyróżnienie jakości dotykowych dla określenia przedmiotu nie jest przypadkowe. Pozatem już, że tylko w tych właśnie jakościach następuje odgraniczenie (IP) od reszty Istnienia, również odgraniczenia wszystkich przedmiotów w przestrzeni dla (AT), które (mimo też pewnych subjektywności w stosunku do sprawdzalnych objektywnie stosunków^[1]) w tych jakościach najistotniej są dane, t. zn. w „rzeczywistej“ swej postaci przestrzennej, ponieważ jakości dotykowe nie mogą być lokalizowane w Zewnętrznej Rzeczywistej Przestrzeni, a jedynie na granicy (AR) i są ostatniemi pierwszemi elementami rzeczywistości właśnie. Musimy uznać, że pierwszym bezpośrednio danym nam przedmiotem jest nasza (AR) [ciało] i że przy pomocy niej i „wyobraźni dotykowej“ interpretujemy stosunki w dookolnej przestrzeni dostarczane nam przez (Xj/rN). Właśnie to, że związki jakości dotykowych są, poza „metodami objektywnemi“ — [które ostatecznie, nawet poprzez kombinacje wzro-

1. Np. branie dwóch ukłuć cyrkla za jedno, niedokładne ocenianie wielkości dotykowych, przestrzeni, oba korygowane przez wzrok.