Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/147

formalna). Formizm jest dla nas (przynajmniej był dotąd) synonimem jedynej sztuki, tej, której treścią jest Czysta Forma, a nie określeniem dążeń pewnej grupy polskich malarzy, związanych koniecznie z objawami futuryzmu, kubizmu, czy innego jakiegoś „izmu“ na zachodzie Europy.
 O ile artykuły Chwistka w „Maskach“ mają pewną myśl wytyczną (nie mającą coprawda wiele wspólnego z istotą Sztuki), o tyle w ostatnich jego rozważaniach czuć jakieś wyczerpanie, niemożność posunięcia, ani na krok dalej, teoryi i tak wielkie pogmatwanie pojęć, że ktoś, chcący z utworów tych poznać czego chcą formiści, musi chyba zrezygnować z tego pożądania zupełnie.
 „Zerwanie ze światem zewnętrznym“, czyli Absolutna Czysta Forma (oczywiście pojęta nie jako ornament geometryczny), nie istnieje z powodu zasadniczej konstrukcyi psychicznej każdego człowieka, z powodu tego, że w twórczości bierze udział cała psychika artysty, jak również dlatego, że przedmioty mają pewne znaczenie jako symbole napięć kierunkowych części kompozycyi, o czem pisaliśmy już szczegółowo na innem miejscu. Różnicę między ornamentem, a „malarstwem sztalugowem“ objaśniliśmy też ogólnikowo w pracy naszej p. t. „Nowe formy w malarstwie“. Jednak ze stanowiska Chwistka między ornamentem, będącym stylizacyą kształtów natury, a obra-