Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/154

presyonistów jest już tajemnicą kompletną. Tembardziej, że z punktu widzenia rzeczywistości zarzuca: „mechaniczne i przypadkowe szufladkowanie przedmiotów“ futuryzmowi, „karykaturalność“ kubizmowi, a „rozwałkowanie obrazu“ ekspresyonizmowi. Co zostaje istotnego w tych kierunkach, właśnie z punktu widzenia rzeczywistości, jeśli się te właśnie elementy odrzuci? Według nas zostaje u wybitnych artystów kierunków tych, a nie u ich bezmyślnych naśladowców, wzbogacona oswobodzeniem się od form przedmiotów, jako takich, Czysta Forma, w której możemy sobie pozwolić na niesłychane bogactwo napięć kierunkowych przez t. zw. „deformacyę“. „Surowość i prostota“ nie są wcale tem, co odróżnia kubizm od innych kierunków. „Wypełnienie płótna przedmiotami o charakterze jednolitym“ nie jest pojęciem jasnem. Możnaby to wziąć za wypełnienie płótna samemi n. p. krowami, lub samemi lokomotywami. „Syntetyczne ujęcie ruchu“ jest już tajemnicą zupełną. Jakie „pojęcia realizmu i piękna“ rozwinęłyby się z doświadczeń artystów powyższych kierunków, też pozostaje niewyjaśnionem, a stąd pozostaje ciemna ideja formizmu, który się według Chwistka na pojęciach tych opiera.
 Pojęcie piękna, bez uprzedniego zróżniczkowania na pojęcia: piękna życiowego i piękna formalnego, jest zupełnie nieużyteczne i prowadzi