Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/169

czem się różni artystyczne zadowolenie od pierwszej lepszej zmysłowej przyjemności, 4) nie wiadomo czy Sztuka jest żonglowaniem różnemi „rzeczywistościami“ przy pomocy dodatków formalnych, czy jest tworzeniem Formy przy pomocy tych rzeczywistości. Wszystkie problemy, które staraliśmy się rozstrzygnąć załatwione są wskazówką, że jest niebezpieczeństwo „obniżenia wartości dzieła przez nadmiernie silne podkreślanie cech właściwych którejkolwiek rzeczywistości“.
 Dlaczego jest to obniżeniem, nie mówi nam Chwistek, zdaje się z powodu obawy przed zabrnięciem w „metafizykę“.
 Cały podział malarstwa nie robi wrażenia podziału istotnego, tylko naciągniętego. Są cztery rzeczywistości (co za szkoda że niema dziesięciu!), a więc muszą być 4 typy malarstwa. Dlaczego tak jest, również pozostaje dla nas tajemnicą. Tak chciał jakiś demon. Związek jednej koncepcyi z drugą jest najzupełniej przypadkowy.
 Dowodem tego jakie skutki może mieć teorya wielości rzeczywistości dla wykształcenia formalnego naszej publiczności jest fakt, że Anatol Stern na odczycie swoim w Zakopanem (w sierpniu 1921 r.) ogłosił ją jako „ewangielję“ futuryzmu. Niezależnie od tego, że futuryści, jako prawdziwi artyści, tworzą dzieła Czystej Formy, pomimo i wbrew ich teoryi, teorya ich jest czemś potwor-