Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/26

od rzeźbiarskiej, a pomieszanie tych pojęć prowadzi do beznadziejnych nieporozumień.
 Dotąd mówiliśmy tylko o formie przedmiotu jako takiej, nie implikując zupełnie pojęcia jakiegokolwiek zadowolenia, lub niezadowolenia. Każda z form obydwóch rodzai jest w stanie wywołać w nas zarówno życiową, lub artystyczną (estetyczną) przyjemność, albo przykrość.
 Do zadowolenia życiowego (względnie niezadowolenia) spełnionego w wyzyi wzrokowej, lub na jej podstawie oczekiwanego, muszą się przyczynić wszystkie skojarzenia dawne, związane z danym przedmiotem, czyniącym go przyjemnym (względnie nieprzyjemnym) w samej wizyi wzrokowej, lub też skojarzenie dające znać o możliwych przyjemnościach, lu przykrościach, których dany przedmiot może nam w przyszłości dostarczyć.
 Widzimy, że forma sylwetowa jako taka, bez żadnych innych skojarzeń wyobrażeń, może wywołać w nas uczucia życiowe słabszego stopnia i tylko w niewielu stosunkowo wypadkach. Inne wrażenia, których od niej doznać możemy, będą już zadowoleniami lub przykrościami, związanymi z formą jako taką, będą natury estetycznej. Zasadniczą cechą przyjemności estetycznej (artystycznej) jest pojmowanie wielości danych form jako pewną całość, pojmowanie wielości w jedności. Najprostszym elementem, wywołującym wrażenie jedności absolutnej jest dla malarstwa kółko za-