Ta strona została uwierzytelniona.
III.
„Jeśli chodzi o trudność, idźmy do cyrku“.
- August Zamoyski. Wstęp do katalogu II-giej wystawy formistów w Warszawie.
O »łatwości« dzisiejszego malarstwa, w stosunku do »trudności« dawnego.
Pewien malarz, nie cierpiący jeszcze na nienasycenie formą, ale przyznający, że sztuka naturalistyczna XIX. wieku jest śmiertelnie nudna, rzekł kiedyś: „wszystko dobrze, ale przyznacie sami, że te wszystkie obrazy łatwiej jest skopiować, niż obrazy Tycyana n. p“. W zdaniu tem mieści się cały problemat łatwości i trudności, nie tylko postawiony, ale przez słówko „skopiować“ nawet ogólnikowo rozwiązany.
Dzieło sztuki nie może być całkowicie wymysłem intelektu. Na tem polega jego istotna wartość, że jest ono przeżyciem bezpośredniem, a nie rozumową kalkulacyą tworzącego w chwili tworzenia i dlatego może pobudzić widza również