Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/52

grać, intuicyą rozmachu twórczego, w związku z tem ujęciem formy, do jakiego doszedł dany artysta w ciągu swego rozwoju. Oczywiście ujęcie formy wymyślone, a nie zdobyte powoli, łatwiejszem będzie do zimitowania, przez możność zamknięcia go w teoretycznej recepcie.
 Ale sądy mogą tu być bardzo ogólnikowe jedynie, ponieważ mamy dziś przykłady dość prostych stosunkowo ujęć formy, dających się w swoich czysto zewnętrznych sposobach łatwo zimitować, a będących wynikiem długich lat walki z materyą (Gaugin, Picasso). Szczególniej w naszych czasach, w których ujęcie formy jest tak zróżniczkowane i zindywidualizowane, a w których, artystów, znajdujących się jednak w sferze Czystej Formy, oddzielają tak głębokie przepaście.
 Ponieważ ujęcie formy dawnych mistrzów (Tycyana n. p.) połączone było z dążnością do subtelnej modelacyi (ciała, twarzy, draperyi), jest ono również z tego powodu trudniejszem do naśladowania. Ale kwestya ta ma znaczenie, o ile chodzi o imitacyę właśnie.
 Poza pewną granicą, której, jak niczego w sferze Sztuki, przy pomocy objektywnych kryteryów oznaczyć nie podobna, istnieją tylko wielkie indywidualne style, w uniezależnieniu od pojęć łatwości i trudności. Trzeba więc odróżnić trudności istotne i dodatkowe. Pierwsze będą to trud-