Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Szkice estetyczne.djvu/81

Ta strona została uwierzytelniona.

jako część n. p. nogi jakiejś postaci dostaje odpowiednie, jednoznacznie określone kierunkowe napięcie. Czy na tych właśnie pierwiastkach nie polega niesłychanie potężne działanie obrazów Picassa, z jego trzeciej, par exellence kubistycznej epoki? To samo może się odnosić również do „przecięć przedmiotów“, praktykowanych przez kubistów, do tych, podobnych do geologicznych uskoków, przesunięć części przedmiotowych całości (ciała, twarzy, lub przedmiotów martwych). Wszystko to są środki dla stworzenia kompozycyi o pewnym charakterze, a nie, jak to chcą obznajomieni z „kierunkami na Zachodzie“ krytycy, różne sposoby „widzenia natury“ i jej odtwarzania.
Aby wyjść z tego błędnego koła „widzeń“, „deformacyi“ i „poglądów na przedmioty“, wszystkich tych pojęć zaciemniających tak beznadziejnie dzisiejszą estetykę, trzeba raz sobie zdać dokładnie sprawę ze znaczenia przedmiotu w sferze Czystej Formy.
Sądzimy, że przy pomocy pojęcia napięcia kierunkowego, w związku z ogólnikowem oświetleniem przeciętnej psychiki dzisiejszego artysty, wyjaśniliśmy rzecz tę do pewnego stopnia.
Każdy, kto nie zechce pozbawiać się istotnego zrozumienia największej ze Sztuk, malarstwa i postara się przemódz pewne zakorzenione przez naturalistyczną ideologję narowy, nie będzie już za-