Strona:PL Stanisław Ignacy Witkiewicz-Teatr.djvu/159

podobne prawa dla teatru, którego związki złożonych elementów: działań jakichś Istnień Poszczególnych i ich wypowiedzeń. na tle stałych, lub zmiennych obrazów, zależą od tego właśnie faktu, że elementami stawania się na scenie najprostszemi są właśnie ruchy i słowa żywych istot, które to objawy odróżniają się od innych tem, że mogą mieć pewne znaczenia. Oprócz więc pierwiastka czysto zmysłowego: wzrokowego lub słuchowego, będą miały słowa i ruchy element znaczeniowy, który według mojej teorji jest takim samym elementem artystycznym jak np. barwa i dźwięk. Sądzę. że na podstawie teorji pojęciowej poezji powinno być to jasnem — co do działań wyjaśnię to w następnym rozdziale, mówiąc o grze aktorów. Z tego faktu. że ruchy dowolne i wypowiedzenia będą miały znaczenia i że mogą być tylko ruchami i wypowiedzeniami jakichś istot, wypływają pewne istotne prawa teatru, analogiczne do praw właściwych dla każdego innego odłamu sztuki.
 Istnienia Poszczególne (żywe istoty, indywidua) muszą mieć swój początek, zmienne trwanie i koniec. Jeśli początek i koniec nie są konieczne ze względu na stawanie się na scenie i możemy nawet założyć dla celów formalnych indywidua bez początku i bez końca. o tyle brak zmienności będzie w ciągu całej sztuki nie do pomyślenia. Jednak chwilowa lub przestrzennie częściowa niezmienność może być ważnym momentem formalnym. podobnie jak pauzy i trwanie niezmienne, w krótkim stosunkowo do całości czasie, tych samych kombinacyj częściowych w całości stawania się. lub w jego częściach. Tem, co zewnętrznie, niezależnie od znaczeniowego elementu wypowiedzeń i działań, łączy kompleksy w całość, będzie w pewnych granicach obraz. Zasada jedności miejsca i czasu, przynajmniej dla większych części danej całości, jest o tyle słuszna, że przy jej zachowaniu