A propos przedmowy Chwistka do reprodukcji dzieł Tytusa Czyżewskiego[1] muszę dodać jeszcze parę uwag. Jeśli objaw niedokładnego przedstawiania idei przeciwnika, z którym się polemizuje, będzie pojawiał się u kogoś zbyt często (i to u kogoś, którego o niezrozumienie posądzać trudno) musi to doprowadzić mimo woli do posądzenia o złą wolę, w przeciwieństwie do hipotezy prostej nieuwagi. Chciałbym tego uniknąć.
1) Nigdy nie twierdziłem, że pracę twórczą malarza »deformującego« polega na wyobrażeniu sobie najprzód przedmiotów niezdeformowanych i następnem ich świadomem deformowaniu dla celów dekoracyjnych. Zaznaczyłem wyraźnie w »Szkicach estetycznych«, że proces twórczy jest jednorodny[2], ale, że teoretyzując, musimy rozłożyć go na jego elementy składowe, ponieważ inaczej nie możemy wyjść poza ogólniki o »odtwarzaniu przedmiotów«, wprowadzające zamieszanie do estetyki. Za taką teorję błędną uważam teorję »wielości rzeczywistości« i wynikającą z niej nową teorję jakiegoś »milieu«, polegającego na wzajemnem ustosunkowaniu kształtów barwnych, której to teorji może nie rozumiem dokładnie. Nie chcąc wdawać się z tego powodu w dyskusję, oczekuję z niecierpliwością dalszych wyjaśnień. Zwracam tylko uwagę, że pojęcie dekoracji jako ozdabiania czegokolwiekbądź, nie jest jednoznaczne z pojęciem Czystej Formy, którą moglibyśmy określić jako dekorację samą w sobie[3]. O ile pojęciem dekoracyjności oznaczać
- ↑ Tytus Czyżewski a Kryzys Formizmu. 1922.
- ↑ Porównać »Szkice estetyczne« str. 75 3-ci wiersz od dołu i dalej, i rozdział I. niniejszej książki (przedruk ze »Skamandra«.)
- ↑ Pojęcie napięcia kierunkowego zostało użyte pierwszy raz w katalogu wystawy w Krakowie z r. 1919 a dokładna definicja podana w »Nowych formach w malarstwie«.
