Akcya wojny w niezrównany sposób uplastyczniła dla teraźniejszości typy zjawisk życia zbiorowego ludzi na ziemi, którego minione i przyszłe objawy kształtowało za czasów pokoju — domniemanie albo marzenie. W architekturze, niejako i w rzeźbie ukazało się przed naszemi oczyma to wszystko, co było jedynie teoretycznem twierdzeniem, lub rysunkiem. Dowiedział się rodzaj człowieczy, czem jest w istocie swej wojna, i jak w niej objawia się natura ludzka. Okazało się, że nie jest ona formą walki nazewnątrz, którą posługuje się jedynie ojczyzna i państwo, jak mniema modny Henri Barbusse i jemu podobni, lecz że wojna jest również główną bronią i formą walki nazewnątrz komunizmu, który ojczyzny wcale nie uznaje. Jasną się stało rzeczą, czem była i jest monarchia i jakie są niewzruszone fundamenty, dźwigane i bronione tak pracowicie przez setki i setki lat. Okazało się ad oculos, czem jest przewidywana i zapowiadana rewolucya socyalna, jak wygląda w praktyce dyktatura proletaryatu i jakie ta nowa forma rządu ludzi nad ludźmi, dotychczas nieznana, posiada walory w stosunku do dawnych, już znanych.
