Strona:PL Stefan Żeromski - Przedwiośnie.djvu/094

bardziej cuchnący chlewik dla brudnej świnki, mającej na sobie i w sobie miliony zarazków chorobotwórczych. Odpadkami mlecznymi karmią tam świnie i wyhodowują je, a w masarniach wiejskich przerabiają na znakomite szynki i kiełbasy.
 — Cisami wegetaryanie, czy jacyś inni, mięsożerni?
 — Inni, specyaliści, majstrowie w tej świńskiej idei i idylli.
 — Możnaby więc tę nową lechicką cywilizacyę nazywać nie tyle szklaną, ile świńską.
 — Dlaczego synku? Nie jest ona ufundowana jedynie na poczciwych świnkach. Szkło tam gra główną rolę. Reforma rolna, którą właśnie tam przedsiębiorą i rozważają, chociażby jaknajbiedniej wypadła, nie będzie papierową, teoretyczną, nieziszczalną, lecz rzeczywistą i skuteczną. Rozciągnie ona nowe szklane domy, rozrzuci je po szerokich pustkach, ugorach, polach, lasach dawnych latifundyów. Trudniej będzie o światło i siłę elektryczną. Ale tego światła i tej siły będzie z miesiąca na miesiąc przybywać w miarę obwałowania szklanym murem rzeki Wisły. Siły i światła będzie taki ogrom, iż ono wszędzie dosięgnie. Zobaczymy wnet narzędzia do orki, siewu, żniwa i omłotu, poruszane przez tę moc błogosławioną.
 — A no — zobaczymy.
 — A cóż powiesz o szkołach szklanych! O kościołach, zakwitających na wzgórzach, według marzenia i skinienia artystów, w formach tak pięknych, iż wobec nich zagaśnie i zblednie wszystko, co dotąd było.
 — Jakoś ta cała cywilizacya idzie u ciebie, ojcze, sposobem cokolwieczek fajerwerkowym.

83