Strona:PL Strindberg - Samotność.djvu/91

skuty syn Boski równie dobrze może oznaczać Ukrzyżowanego, szydzącego z niemocy Zeusa, skazanego na upadek.
 Całe życie Goethego i na niem oparta jego twórczość są mi sympatyczne. Jeden ze starszych przyjaciół poety dał mi klucz do jego działalności literackiej. — Twojem dążeniem, twojem właściwem zadaniem jest dać poetyczny obraz rzeczywistości; inni usiłowali urzeczywistnić tak zwany imaginacyjny pierwiastek poetycki, ale tą drogą tworzy się tylko głupstwa. — Tak opowiada Goethe gdzieś w „Aus meinem Leben“. W innem miejscu dodaje od siebie: — I poszedłem w tym kierunku, od którego nie mogłem nigdy odstąpić, to jest zamieniałem wszystko, co mnie cieszyło lub bolało albo w jakikolwiek inny sposób mnie zajmowało w poezyę lub w obraz i sam z sobą omawiałem te sprawy jużto prostując moje pojęcia o rzeczywistości już chcąc wprowadzić jakiś porządek i spokój do mojej duszy. Właściwości tej nie mógł nikt posiadać w większej mierze odemnie, którego natura ustawicznie przerzucała z jednej ostateczności w drugą. Wszystko, co wydałem, to po części wyjątki z jednej wielkiej spowiedzi, której dopełnieniem jest niniejsza książka (Aus meinem Leben).
 Czar, jaki wywiera na mnie Goethe, gdy go odczytuję, zawdzięczam może owej niezmiernej lekkości, z jaką ima się wszystkiego. Zdaje się, jakoby on nie potrafił brać życia z całą surową powagą bądź dlatego, że nie wierzył w jego niezmienną rze-