Strona:PL Sue - Siedem grzechów głównych.djvu/722

VIII.

 Pan Paskal, jakeśmy już powiedzieli, spędził część swego życia w położeniu więcej jak podrzędnem i krytycznem, znosząc najdotkliwszą wzgardę z cierpliwością pełną zemsty i nienawiści.
 Zrodzony z handlarza, obnoszącego towary, który skutkiem wielkiej wstrzemięźliwości i nieprawych lub wątpliwych spekulacyj uzbierał sobie pewną sumkę, rozpoczął swój zawód jako posługacz pewnego lichwiarza z prowincji, któremu jego ojciec powierzył swoje fundusze. Pierwsze tedy lata naszego bohatera upłynęły w służbie równie ciężkiej jak upokarzającej; jednakże, ponieważ obdarzony był bystrem pojęciem i wielką zręcznością, ponieważ mimo uporu, umiał w potrzebie nagiąć się i zniknąć zupełnie pod powierzchownością podłego pochlebstwa, co koniecznie wyniknąć musiało ze służalstwa, w jakiem zostawał, Paskal nauczył się sam, bez wiedzy swego pana czytać, pisać i rachować; zdolności do rachuby finansowe! rozwinęły się w nim nagle, prawie w sposób cudowny. Przeczuwając ich ważność, pytał samego siebie, czyby nie mógł, ukrywając je, uczynić je dla siebie korzystną a zarazem niebezpieczną bronią przeciw swemu pryncypałowi, którego nienawidził. Po długiej i głębokiej rozwadze uznał za pożyteczne dla siebie okazać swą naukę, potajemnie nabytą; lichwiarz, zdumiony zdolnościami posługacza, uczynił go swoim buchalterem, powiększył nieco jego szczupłą pensyjkę, nie zaniedbując przytem traktować go jeszcze