Strona:PL Tacyt - Germania.pdf/64

Ta strona została przepisana.

zliczymy czasy[1], dwieście dziesięć lat ubiegło: tak się to długo z Germanami łomiemy! a w tym wieków przeciągu, tyle z obu stron szkód i klęsk. Nie tak zaiste często Samnita i Penus[2], Gallus i Hiszpan, owszem ani Partowie sami nas do broni ruszyli: bo sroższa wolność Germanów, niż królewska potęga Arsaka[3]. Cóż nam albowiem więcej, prócz klęski Krassa[4], Wschód wyrzucić może, sam będąc utratą Pakora[5], a zwycięstwem Wentydyusza poniżony? Lecz Germanowie zniósłszy lub poimawszy pięciu za rzeczypospolitej wodzów, Karbona[6], Kassyusza, Aureliusza Skaura, Serwiliusza Cepiona, Kneja Manliusza, tyleż z nimi wojsk konsularnych zepsuli[7]: samemu nawet Augustowi trzy pułki z Warem wydərli[8]. Nie poszło też

  1. Roku od założenia Rzymu 851, Chrystusa 98, którego Tacyt pisał tę książkę de Morib. German.
  2. O wojnach Rzymian z Samnitami, ludem włoskim, obacz Liwiusza. — Paeni toż samo co Kartagińczykowie.
  3. Króla Partów i jego następców, Reges Arsacidae.
  4. O klęsce Krassa wziętej od Partów, obacz Tacyta Roczne dzieje k. II, 2.
  5. Pakor, Oroda króla Partów syn, zwyciężony i zabity od Wentydyusza hetmana rzymskiego. Gdy Publius Decidius Saxa, wódz rzymski, w Syryi był zabity od Partów, a Pakor Syrya opanował, posłano na jego miejsce Wentydytisza Bassa, który Pokora zabił, i Syrya Rzymianom przywrócił. Obacz Flora k. I, 9. Tacyta historya k. V, 9.
  6. Cymbrowie zwyciężyli Papiryusa Karbona konsula r. Rzymu 640 niedaleko Akwilei. W następnych latach wpadli do Gallii, zkąd od Gallów wypłoszeni, weszli do Włoch, i posłali do senatu z prośbą, aby im pewne tam grunta do mieszkania wyznaczył. Senat sprzeciwił się temu, i przeciwko nim wysłał Marka Juniusa Sylana konsula, roku Rzymu 645. Niepomyślność tej wyprawy opisuje Liwiusz.
  7. Lucius Cassius konsul roku Rzymu 647. „a Tigurinis Gallis pago Helvetiorum — cum excercitu caesus“ za świadectwem Liwiusza. — Aureli Skaurus konsul roku 646 po rozgromionych Rzymianach, w niewolę od Cymbrów wzięty, i wkrótce zabity. Obacz Liwiusza, Plutarcha i Paterkula. — Klęski Serwiliusza Cepiona i Kneja Manliusza opisuje Florus w k. I, r. 649.
  8. O zbiciu wojsk rzymskich z Warem ich wodzem przez Cherusków, obacz Swetoniusza in Augusto i Tacyta Roczne dzieje w k. I.