Strona:PL Tadeusz Boy-Żeleński - Bronzownicy.djvu/195

Ta strona została uwierzytelniona.


Do redaktora Wiadomości Literackich nadesłano następujący list:
W związku z artykułem Boya-Żeleńskiego p. t. Sfinks towianizmu („Wiadomości Literackie“, nr. 286) podaję niektóre wyjątki z listów Emilji Sczanieckiej, wybitnej Polki XIX w., do Benigny Małachowskiej, w których korespondentka pisze bardzo źle o towianizmie.
Emilja Sczaniecka mieszkała stale w Poznańskiem i w Berlinie, utrzymywała jednak ścisły kontakt z emigracją za pośrednictwem Klaudyny Potockiej. Po śmierci Potockiej, Sczaniecka znalazła innę korespondentkę-przyjaciółkę, osobiście sobie nieznaną generałową Benignę Małachowską. W r. 1843 Sczaniecka pielgrzymuje w towarzystwie Konstancji Łubieńskiej i Marji Bolewskiej okrężną drogą przez Ostendę, Londyn do Paryża, gdzie osobiście poznaje Małachowską.
Sczaniecka naogół wydaje ostrożne sądy o swych bliźnich i ich czynach; w powtarzaniu plotek jest powściągliwa. Nie można pominąć tych cech przy ocenie wartości świadectw, zawartych w jej listach.
Listy Sczanieckiej do Małachowskiej przechowuje archiwum rapperswylskie pod nr. 767.

I
20. 11. 1841

Pan Plichta był u mnie w Berlinie, zgadało się o panu Towiańskim — i ja Mu powiedziałem, że przed paru laty był w Dre-

195