Strona:PL Tadeusz Boy-Żeleński - Bronzownicy.djvu/95

Ta strona została uwierzytelniona.

notowanych (październik 1847), powiadał Mistrz o Adamie:

Brat Adam nikomu nie dał swego braterstwa. Niczem go nie skusisz, odepchnie tron, pieniądze, wszystkie wielkości ziemskie, ale go weźmie niewiasta magnetyzmem.

(W języku Towiańskiego „magnetyzm“ oznacza pokusę fizyczną). Poczem Mistrz dodał:

Jedno tylko przeszkadza mu przybyć tutaj: siostra Anna; — nie śmie jej w oczy spojrzeć. Dlatego powiada mi: będę ci służył, tylko poślij do piekła Fe........wą. (Anna Ferdynandowa Guttowa)

W tej samej rozmowie mistrz rzekł:

„Kobietę niczem nie oszukasz. Poczuje w tobie najmniejszy brak charakteru i już cię ma za nic. Nikt tak nie gardzi Adamem jak Celina (Mickiewiczowa) bo go zna lepiej niż kto inny. Używa go tylko za narzędzie swojej dumy, swego górowania.

Wreszcie Mistrz rzucił — jakby dla konkluzji — tę sentencję:

Trzeba szukać mądrości w naszych przysłowiach, tam ją znajdziemy, szukajmy tylko jak trzeba szukać. Jest przysłowie, które powiada: „Gdzie djabeł nie może, tam pośle babę. Wielka to prawda“.

Bądź co bądź, mimo klątw rzucanych na Xawerę, stosunki jej z Mistrzem nie urwały się zupełnie. 30 maja r. 1848 czytamy w zapiskach Goszczyńskiego, że Mistrz przybył do Paryża i przyjmował braci pojedyńczo: ogółem przyjął tego dnia dziewięciu braci i „pracował z ni-

95