mordują braci, wprowadzonych w zasadzki. U nas, ludzi nowożytnych, cywilizacya przedzieliła żadzę od czynu, podwójną łagodzącą tkaniną z rozwagi i rachuby; tam sprężyna odskakiwała natychmiast, wyrzucając na świat w mgnieniu oka mordy i wszelkie postępki krańcowe. Król Edwy[1], ożeniwszy się z Elgitą, krewną swoją w stopniu wzbraniającym małżeństwa, w dniu koronacyi opuścił salę biesiadną i udał się do małżonki. Szlachta uczuła się obrażoną, i ksiądz Dunstan poszedł zaraz sam po młodzieńca. „Znalazł nieprawą żonę, jéj matkę i króla na łożu rozpusty, — opowiada mnich Osbern, — gwałtownie porwał króla i włożywszy mu koronę na głowę, przyprowadził go z powrotem pomiędzy thanów”. Wtedy Elgita posłała do księdza ludzi, mających rozkaz wyłupienia mu oczu; poczem, zląkłszy się buntu, wraz z królem uciekła i „tułała się po drogach,” aż ludzie z północy pojmawszy ją, „poprzerzynali jéj muskuły w łydkach i następnie uśmiercili ją w sposób taki, na jaki zasłużyła”. Prawdziwy tu nawał barbarzyństw. „W Brystolu, za czasów podboju[2], panował zwyczaj kupowania mężczyzn i kobiet w rozmaitych okolicach Anglii i wywożenia ich do Irlandyi, w celu korzystnéj sprzedaży. Nabywcy czynili zazwyczaj młode kobiety brzemiennémi dlatego, że w takim stanie płacono za nie drożéj. Smutnym był widok długich szeregów najpiękniejszéj młodzieży obu płci, skrępowanéj sznurami i codziennie wystawianéj na sprzedaż… Ciż sami handlarze sprzedawali jako niewolników najbliższych swoich krewnych i nawet własne dzieci…” Poczem kronikarz dodaje: „porzuciwszy zwyczaj ten, Brystolczycy dali przykład porzucenia go caléj Anglii.” Rzecz ciekawa: jakiemi były obyczaje klas najwyższych, rodzin królewskich?[3] Harold usługiwał przy stole królowi Edwardowi Wyznawcy, gdy nagle brat jego, Tosti, zdjęty zazdrością o łaskę królewską, porwał go za włosy. Rozdzielono ich; ale Tosti udał się do Ilerefordu, gdzie Harold przygotowywał był dla króla wielką ucztę; wymordował służących Harolda i kazał poodcinać im od tułowiów głowy, ręce i nogi, które włożyć w naczynia napełnione piwem, winem, miodem i cydrem; poczem wysłał do króla posła ze słowami: „Jeżeli udasz się do dóbr swoich, znajdziesz tam mnóstwo zamarynowanego mięsa, ale uczyniłbyś roztropnie, gdybyś, puszczając się w drogę, zaopatrzył się w inne zapasy żywności.” Inny brat Harolda, Sweyn, zgwałcił ksienię Edgiwę,
- ↑ „Pictorial history” I, 171. „Vita Sancti Dunstani” („Anglia sacra” II.)
- ↑ „Pictorial history” I, 270; Życie Ś-go Wulstona, biskupa.
- ↑ Turner III, 32. Henryk z Huntingtonu, VI, 367. Tak okrutni byli ci bracia, że, ilekroć dostrzegli piękny folwark, rozkazywali właściciela nocą zabijać, a mienie i rodzinę zabitego sobie przywłaszczali.
