Strona:PL Tarnowski-Szkice helweckie i Talia.djvu/126

Ta strona została przepisana.

cylii Dominikina [1] [2], a klasyczności ziemskiej pełen św. Cecylii Rubensa [3] … tak jak sentymentalizmu św. Cecylii Poussina [4][5], a prostoty pełnej królewskości i królewskości pełnej prostoty świętej Cecylii van Eyka i świętej Agnieszki wielkiego Alonsa Cano [6][7]. Malarze tutaj wymownie wypowiedzieli związek uśmiechu z muzyką…. Uśmiech zachwycenia jest słońcem życia, inny zaś uśmiech prześliczny swobody dziewczęcej, piękniejszy niż pączek róży wiośniany, jak na licu Lawinii, córki Tycjana [8]. – Szkoła Flamandzka dała nam pustotę i rozpasanie uśmiechu. Hogarth [9] nadał mu cechę filozoficzną, subtelną i głęboką, która przy wielkim komizmie w jednej chwili czasem zdolna przerazić, jak śmiech dziecka przy uśmiechu wyszczerzonej w słońcu, wśród kwiatów trupiej głowy, w której wąż się zagnieździł – i Holbein [10] schwycił pewien rodzaj uśmiechu intelligencyi mistrzowsko, że wspomnę tylko portret Erazma Rotterdamczyka [11] i Anny Bole[y]ny [12]. – – –

Strasznym jest uśmiech efronta, straszniejszym cynika, obrzydliwym ultra sceptyka, obrzydliwszym starej, bezczelnej kokietki. – Uśmiech dziewiczy ma w sobie coś boskiego, jak uśmiech Ewy przed grzechem, uśmiech kobiecego tryumfu jest pełen odcieni, niemniej

  1. Berlin.
  2. Przypis własny Wikiźródeł Domminikina, to spolszczenie od Domenichino, pseudonimu Domenico Zamieri'ego, patrz artykuł o Domenico Zampierim w Wikipedii.
  3. Paryż.
  4. Paryż.
  5. Przypis własny Wikiźródeł Bardzo możliwe, ze chodzi o Nicolasa Poussina, patrz artykuł Nicolas Poussin w Wikipedii.
  6. Paryż.
  7. Przypis własny Wikiźródeł Patrz artykuł Alfonso Cano w wikipedii.
  8. Berlin.
  9. Przypis własny Wikiźródeł Patrz artykuł William Hogarth w Wikipedii.
  10. Przypis własny Wikiźródeł Patrz artykuł Hans Holbein (młodszy) w Wikipedii.
  11. Madryt.
  12. Obie w Berlinie.