śmiertelny, o uśmiechu strasznym Bozzy [1][2], pełnym pychy wszystkich szatanów pomnożonych przez wszystkie mierności – i o typie artystów uśmiechniętych tak gorzko Tewerinie, [3] kiedy mówi o boskiej dziewczynie, zwołującej ptaki niebieskie – i Szopenowski uśmiech skrzypka [4][5], i jeszcze uśmiech Zdenka [6][7], a uśmiechy murzynów, których tak wydatnie oddało jej pióro – obejmujące wszystkie sytuacje życia – od spokojnego uśmiechu panny Valangis, [8] do wyrazu pogodnego i świadomego siebie Valvedra [9] – i do łzy bezimiennej Jaqua w bukiecie róż zbłąkanej, tak rzewnie, tajemniczo, perłowo!...
Uśmiech jest jednym z głównych wdzięków kobiety, wyrazem dziewiczości i słodyczą macierzyństwa; kobieta bez poezji jest jak roślina, co nigdy nie kwitnie, kobieta bez uśmiechu, jak piękny ogród bez zwierciadła wody, kobieta bez uczucia, jak Inez de Castro po śmierci, [10] uśmiech jej podobny błyskaniu próchna i łusce węża, ale najnieszczęśliwszym jest uśmiech kobiet, które się zawsze i nie wiedzieć czego śmieją, krok ma tylko od słowiczego tonu do rechotania żab, jak krok tylko od wzniosłości do śmieszności, od patosu do karykatury, od szczytu do otchłani. Byron w trzeciej części swego Charolda, [11] nieporównanej
- ↑ Mosaistes.
- ↑
Bartolomeo Bozza postać z powieści George Sand Les maîtres mosaïstes z r. 1838 - patrz oryginał francuski w archive.org.
- ↑ Teverino, powieść George Sand z roku 1845 - patrz oryginał francuski w archive.org.
- ↑ Sonneurs.
- ↑ Les Maîtres sonneurs, powieść George Sand z r. 1853 - patrz oryginał francuski w archive.org..
- ↑ Consuelo.
- ↑ Consuelo, powieść George Sand z r. 1842 - patrz t. 1, t. 2 i t. 3 w archive.org.
- ↑ Lucienne de Valangis, bohaterka La Confession d'une jeune fille, powieści George Sand z r. 1864, - patrz t. 1 i t. 2 w oryginale francuskim w archive.org.
- ↑ Z powieści George Sand Valvèdre z r. 1861 - patrz oryginał francuski w archive.org..
- ↑ Inez de Castro - patrz artykuł w Wikipedii. Autorowi chodzi z pewnością o ekshumację, koronację i osadzenie na tronie jej szczątków przez męża i króla Portugalii Piotra I Sprawiedliwego z nakazem oddania im hołdu należnego królowej, którego za życia dostąpić nie mogła.
- ↑ Harold, czy jak chce autor Charold, to bohater poematu Byrona Wędrówki Childe Harolda patrz artykuł w Wikipedii i 2 wersje poematu w oryginale angielskim, w tamtejszych Wikisource.
