Strona:PL Tegner - Ulotne poezye.djvu/27

mian rym męzki z żeńskim do środka wpadają. Często jednakże kwartety takie przerywane są jedną, dwoma, trzema lub więcej parami wierszy, bezpośrednio po sobie zmieniającemi się męzkimi i żeńskimi rymami, lecz zawsze w ten sposób, że, jeżeli poprzedzający kwartet zamykał się rymem męzkim, to rym następującego wiersza dwoistego był żeński i odwrotnie tak, że nigdy więcej nad dwie jednorodzajowe końcówki się nie schodziły. Zwłaszcza w miejscach większego efektu, a mianowicie w monologach, dominują podług podjętej zasady wiersze dwoiste, nigdy jednak rym nie przeskakuje samowolnie i nigdy też na formę a b a b nie przechodzi. Widoczne jest, że poeta umyślnie tę techniczą formę obrał za zadanie w tej powieści i wielką do tego zadania przywiązywał wagę. Wywiązał się z tego po mistrzowsku, z całą siłą geniuszu, któremu takie nastroje są właściwe.
 Głównie w Axlu wersyfikacya pierwszorzędne zajęła miejsce i strona artystyczna do najwyższej doprowadzona potęgi; uważając z osobna każdy odrębny wiersz i rym, jako na małą skalę, odrębne dzieło sztuki. W przekładzie więc takiego wytworu poezyi niemożliwe jest naśladowanie sztucznej harmonii; naśladując nutę i składnią rytmu, trzebaby tekst jego poświęcić, nie tłómaczyć, ale tworzyć.
 Dlatego też tego rodzaju poemat, wypieszczony ręką autora i mający tak wielką wagę nie treści jak formy swej poetycznej, złożył Tegnér jako gwiazdę wschodzącego geniuszu epoki znaną nam dedykacyą do Leopolda u stóp ociemniałego poety — ostatniego reprezentanta zachodzącego już klassycyzmu.
 Posiadaliśmy już w literaturze naszej przekład całkowity poematu „Axel“ przez Jana Wiernikowskiego, przerobiony z prozaicznego tłómaczenia pana Chake, a wydany w Wilnie u Zawadzkiego w 1842 roku. — W roku 1877 podjąłem i ja to śmiałe zadanie, tłómacząc z oryginału prześliczną tę powieść historyczną z czasów Karola XII-go, która jest jednym z najwybitniejszych poematów Ezajasza Tegnéra, a dla nas tem więcej zajmującym, że główną bohaterką romansu jest Marya, dziewica ukraińska, w przepysznym tutaj odmalowana obrazie. Tłóma-