Strona:PL Tegner - Ulotne poezye.djvu/31

plastycznie charakter trzech odrębnych epok historycznych północnej ojczyzny jego. Zamierzał przedstawić i zobrazować ducha Szwecyi pogańskiej, katolickiej i protestanckiej.
 To było zadanie życia, myśl jego przewodnia i cel wybitny zawcześnie niestety! zgasłego poety. Ta myśl przewodnia natchnęła mu Fridhiofsage. Stworzył poemat, który, jakkolwiek sam w sobie jest samoistną i niezależną całością i arcydziełem odrębnem w duchu i myśli mistrza, — w rzeczy samej jest, że tak powiem, prologiem wielkiej jego idei, jest pierwszą częścią zamierzonej przez niego całości — wielkiej tryady narodowej.
 Po Fridhjofie i Ingebordze, bohaterach sagi pogańskiej w duchu i myśli poety, w majestatycznym zarysie przejściowym z legendowej bajecznej fantazyi sagi pogańskiej, — w legendzie pierwszej chrystyanizmu jutrzenki, — o świetle niebiańskiego natchnienia Svei, rodzi się obraz nowy w poemacie „Gerda“, akt przejścia epoki pogańskiej w Chrystusową naukę, jej walki i prace i jej majestat w katolickiej epoce zarysowując.
 Występują postacie nowe. — Uosobieniem Szwecyi pogańskiej, skłaniającej się zwolna pod krzyża świętego sztandarem — jest dzika córa północy bałwochwalczego olbrzymów rodu, dziewica fantastyczna, Gerda, w prasławej puszczy prastarą tradycyą ojców wykołysana.
 W miejsce starego Wikingi skandynawskiego — w miejsce Friedhjofa występuje Wikinga Boży, bohater rodzącego się poematu Axel Hride, apostół Chrystusowego sztandaru, książę kościoła, późniejszy Arcybiskup Absalon.
 Wzniosłej myśli drugiego poematu niedokończył poeta, zaznaczył ją tylko kilku urywanemi pieśniami, które, jakkolwiek stanowią prześliczną całość obrazu i artystyczną tworzą legendę, przedwstępnym li tylko są wielkiej całości fragmentem. Nawał pracy, obowiązki duchowne, choroba wreszcie i śmierć przedwczesna przerwały wątek ulubionej fantazyi mistrza. Nie poszedł dalej, śnił całe życie i marzył, rozwijał skrzydła do lotu — ale ręka Boża nie dopuściła wieszcza do utworze-